Türkmenistanyň Prezidenti ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň Başlygy bilen hyzmatdaşlygyň meselelerini ara alyp maslahatlaşdy, Türkmenistan Türkmenabat – Türkmenbaşy demir ýoluny elektrikleşdirer, Aşgabatda Durnukly ulagyň dostlary toparynyň ýygnagy geçirildi we beýleki habarlar
Türkmenistanda
1. Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň Başlygy Pia Kauma bilen duşuşdy. Duşuşykda parlamentara gatnaşyklary we halkara guramalary bilen özara hyzmatdaşlygy berkitmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Pia Kauma ÝHHG-niň sebitde we dünýäde parahatçylygy we abadançylygy berkitmek ugrunda çykyş edýän Bitarap Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyga uly ähmiýet berýändigini belledi.
2. Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň Ýol howpsuzlygy boýunça ýörite wekili Žan Todt bilen duşuşdy. Taraplar durnukly ulag we ýol howpsuzlygynyň meselelerini, şeýle hem Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG-niň 26-njy noýabry «Bütindünýä durnukly ulag güni» diýip yglan etmek barada kabul eden Kararnamasynyň ähmiýetini ara alyp maslahatlaşdylar. Žan Todt Türkmenistanyň durnukly ulag ulgamy babatda durmuşa geçirýän işleriniň nusgalyk häsiýete eýedigini belläp, BMG bilen işjeň hyzmatdaşlygyň möhümdigini nygtady.
3. Aşgabat şäherinde Türkmenistanyň Mejlisi bilen ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň bilelikde guramagynda «Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň çäginde Parlament diplomatiýasy: Dialog – abadan we asuda geljek üçin hyzmatdaşlygy ýola goýmagyň guraly» atly maslahat öz işine başlady. Çäräniň esasy maksady sebitleýin dialogy pugtalandyrmakdan, howpsuzlygy, pugta parahatçylygy üpjün etmek üçin toplumlaýyn çemeleşmeleri öňe sürmekden ybaratdyr.
4. Halkara forumda Türkmenistanyň bilermenleri ulag pudagynyň özgerdilmeginiň strategiýasy bilen tanyşdyryp, onuň global ekologiki wezipeleri çözmekdäki möhüm ornuna ünsi çekdiler. «TULM» AGPJ-niň baş direktorynyň orunbasary Rahym Hanaýewiň bellemegine görä, ulag serişdesi şu günki günde parnik gazlarynyň esasy çeşmeleriniň biri bolup, dünýä ýüzündäki kömürturşy gazynyň zyňyndylarynyň takmynan dörtden bir bölegini emele getirýär. Çykyşyň esasy pursaty – ulag serişdesiniň diňe bir mesele däl-de, eýsem, howanyň üýtgemegi babatdaky meseläniň çözgüdi hem bolup biljekdigi barada nygtalmagy boldy. Bu konsepsiýany amala aşyrmagyň anyk ädimi - 1100 kilometrden gowrak uzynlykdaky Türkmenabat-Türkmenbaşy demir ýol magistralynyň elektrifisirlenmegi bolar. Bu geljegi uly meýilnama diňe CO2 zyňyndylaryny peseltmek bilen çäklenmän, eýsem, ýurduň üstaşyr mümkinçiligini hem düýpli artdyrar.
5. Türkmenistanyň paýtagtynda Durnukly ulagyň dostlary toparynyň ikinji ministrler maslahaty geçirildi. Duşuşygyň dowamynda taraplar Durnukly ulagyň dostlary toparynyň işini has hem kämilleşdirmegiň, şol sanda ulag ulgamlaryny durnukly ösdürmek babatda dünýä derejesinde täze täsirli çözgütlerini işäp düzmegiň mümkinçiliklerine garadylar. Durnukly ulagyň dostlary toparyna goşulmak islegini mälim eden täze agza ýurtlary kabul etmek meselesine hem garaldy. BMG-niň 2026–2035-nji ýyllaryň «Durnukly ulagyň onýyllygyna» taýýarlyk görmek üçin tagallalary birleşdirmegiň zerurdygy bellenildi.
Dünýäde
6. Ikitaraplaýyn gatnaşyklary pugtalandyrmagyň çäklerinde Russiýa bilen Gazagystan bilim hyzmatdaşlygynyň täze tapgyryny açdy. Wideoaragatnaşyk arkaly Wladimir Putin we Kasym-Žomart Tokaýew Omskide Al-Farabi adyndaky Gazak milli uniwersitetiniň şahamçasynyň açylyş dabarasyna gatnaşdylar. Dalaşgärleri kabul etmegiň başlamagy 2025-nji ýylyň sentýabr aýynda meýilleşdirilýär. Russiýanyň we Gazagystanyň hökümetleri eýýäm bilelikdäki bilim maksatnamasyny taýýarladylar, onuň çäklerinde talyplar üçin 200 orun bölünip berler.
7. Dünýäniň kofe bazarynda bahalar görlüp-eşidilmedik derejede ýokarlanýar. Arabika kofesiniň birža bahasy 1977-nji ýyldan bäri görülmedik derejä çykdy. Bahanyň düýpgöter ýokarlanmagynyň esasy sebäbi kofe öndürýän öňdebaryjy ýurtlarda – Braziliýada we Wýetnamda ýaramaz howa şertleriniň bolmagydyr.
Sport täzelikleri
8. «Altyn Asyr» futbol kluby AFK-nyň ikinji Çempionlar ligasynyň toparçalaýyn tapgyrynyň 5-nji aýlawynyň çäklerindäki oýunda öz meýdançasynda Yragyň «Eýr Fors» toparyndan ýeňildi. Aşgabatda geçirilen duşuşyk myhmanlaryň peýdasyna 2:0 hasabynda tamamlandy. «B» toparçadaky beýleki oýunda Saud Arabystanynyň «Al-Taawun» topary Bahreýniň «Al-Halidiýasyny» 2:1 hasabynda ýeňdi. Bäş aýlawdan soň «Altyn Asyr» ýekeje utuk hem toplamazdan, sanawda soňky orunda barýar. 4-nji dekabrda «aragatnaşykçylar» toparçanyň soňky duşuşygyny «Al-Halidiýa» garşy geçirerler.
