Türkmenistanda 2025-nji ýylyň şygary we nyşany kesgitlener, 2024-nji ýylyň on aýynda Türkmenistanyň jemi içerki önümi 6,3% ösdi, Änewde TURKSOÝ-a agza ýurtlaryň medeniýet ministrleriniň Hemişelik geňeşiniň mejlisi geçiriler we beýleki habarlar
Türkmenistanda
1. Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow Mejlisiň deputatlaryna halk köpçüligi bilen 2025-nji ýyla at bermek hem-de nyşanyny kesgitlemek meselelerini maslahatlaşmagy tabşyrdy. Döwlet Baştutany Ministrler Kabinetiniň mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynyň 63-nji plenar mejlisinde «2025-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnamanyň kabul edilendigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, geljek ýylda hem Türkmenistanda we dünýä döwletlerinde köp sanly halkara çäreleriň geçirilmegi meýilleşdirilýär.
2. 2024-nji ýylyň on aýynda Türkmenistanda ykdysadyýetiň durnukly ösüşi üpjün edildi – ýurtda jemi içerki önüm 6,3 göterim artdy. Iň uly ösüş gurluşyk pudagynda hasaba alyndy – 10,9%. Söwda pudagy (9%) we hyzmat ulgamy (8,6%) hem uly ösüşe eýe boldy. Ulag-aragatnaşyk toplumy 6,7%, oba hojalygy 5,3%, senagat pudagy 2,5% ösdi.
3. 16-njy noýabrda Türkmenistanyň Änew şäheriniň 2024-nji ýylda «Türki dünýäsiniň medeni paýtagty» diýlip yglan edilmegi mynasybetli geçirilen çäreleri jemlemek dabarasy bolar. Dabaranyň çäklerinde TÜRKSOÝ-a agza döwletleriň medeniýet ministrleriniň Hemişelik geňeşiniň nobatdaky mejlisi hem-de türki döwletleriň sungat ussatlarynyň konserti geçiriler.
4. Döwlet şekillendiriş sungaty muzeýinde Hasyl toýuna bagyşlanan türkmen suratkeşleriniň eserleriniň sergisi açyldy. Sergide esasy žanr şireli we işdä açyjy miweleri şekillendirýän natýurmaortlara degişlidir. Natýurmaortdan soňky ikinji mowzuk türkmen suratkeşleriniň ünsüni has köp çekýän oba ilatynyň zähmetidir.
5. Türkmenistanyň daşary işler ministri Raşid Meredow Ýaponiýanyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysy Takesi Iwaýa bilen «Merkezi Aziýa — Ýaponiýa» formatyndaky döwlet Baştutanlarynyň sammitine taýýarlyk görmek bilen bagly meseleleri ara alyp maslahatlaşdy. Telefon arkaly söhbetdeşligiň barşynda taraplar syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm meselelerine garadylar.
6. Aşgabatda Merkezi Aziýada raýatsyzlygy aradan aýyrmak boýunça ministrler derejesindäki sebitleýin maslahat geçirildi. Onda sebitiň ýurtlary bu meseläni çözmekde gazanan täsirli üstünliklerini görkezdiler. BMG-niň Bosgunlaryň işi baradaky Ýokary komissarynyň hukuk goragynyň meseleleri boýunça kömekçisi hanym Ruwendrini Menikdiwela Merkezi Aziýanyň bu meselede dünýäde öňebaryjy orny eýeleýändigini, Türkmenistanyň we Gyrgyzystanyň öz çäklerinde raýatsyzlyk bilen bagly mälim bolan ähli ýagdaýlary doly aradan aýran ilkinji ýurtlar bolandygyny belledi. Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugynyň habaryna görä, Türkmenistan 32 müňden gowrak raýatlygy bolmadyk adama raýatlyk we 5 müňden gowrak ýaşamak üçin ygtyýarnama berip, bu meseläni öz çäginde doly çözdi.
7. Aşgabatda mekdebe çenli çagalar edaralarynyň işini kämilleşdirmäge bagyşlanan iki günlük usuly maslahat geçirilýär. Bu çäre Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Aşgabat şäher Baş bilim müdirligi tarapyndan 183-nji çagalar bagynda guralýar.
Dünýäde
8. Özbek blogeri Abdurahmon Fozilow Antarktida syýahata gitdi we şol ýerde Merkezi Aziýanyň ähli ýurtlarynyň baýdaklaryny dikdi. Bu täsin waka sebitiň halklarynyň arasyndaky jebisligiň we dostlugyň nyşanyna öwrüldi. Fozilow buzly yklymda Özbegistanyň, Täjigistanyň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdaklaryny dikmegiň dabaraly pursatyny wideo aldy. «Öňe!» diýip, bloger sebitiň bäş ýurdunyň dillerinde gürlemek bilen, Merkezi Aziýanyň halklarynyň umumy maksatlaryna we isleglerine ünsi çekdi.
9. Bäş ýyl dowam eden düýpli dikeldiş işlerinden soň, meşhur Notr-Dam-de-Pari ybadathanasynyň jaňynyň sesi ýene-de Parižde ýaňlandy. Ybadathananyň gadymy gümmezleriniň jaňlarynyň sesleri 2019-njy ýyldaky weýrançylykly ýangyndan soň ilkinji gezek eşidildi. Parižiň nyşanynyň gaýtadan dikeldilmegi Prezident Emmanuel Makronyň başlangyjy bilen, 2019-njy ýylyň 19-njy aprelinde bolup geçen betbagtçylykdan soň başlandy, şonda ýangyn bina, şol sanda demirgazyk jaňly diňe çynlakaý zeper ýetiripdi. Giň gerimli dikeldiş taslamasyna 250 kompaniýa we köp sanly hünärmen gatnaşdy, işiň bahasy bolsa birnäçe ýüz million ýewro ýetdi.
Sport täzelikleri
10. Zarina Abdyrahmanowa we Gülzada Joragulyýewa Astanada geçirilýän Sambo boýunça dünýä çempionatynyň ilkinji gününde Türkmenistanyň milli ýygyndysyna bürünç medallary getirdiler. Bu ýyl dünýä çempionatyna rekord derejede 80 ýurtdan takmynan 470 türgen gatnaşdy. Çäräniň ähmiýetini açylyş dabarasynda meşhur sambo pälwany Fýodor Ýemelýanenkonyň bolmagy hem tassyklaýar. Bäsleşikler erkekleriň we zenanlaryň arasynda dürli agram derejesinde, şeýle hem söweş sambosy boýunça geçirilýär.
11. Kant şäheriniň «Abdyş-Ata» futbol kluby esasy garşydaşy «Dordoýy» 1:0 hasabynda ýeňip, Gyrgyzystanyň çempionatynyň tamamlanmagyna iki tapgyr galanda, yzyndaky toparlar bilen ýetip bolmajak aralygy açdy. Bu Kantyň topary üçin yzly-yzyna üçünji çempionlykdyr. Ýeňijileriň düzüminde Türkmenistanyň milli ýygyndysynyň ýarymgoragçysy Teýmur Çaryýew hem çykyş edýär, bu onuň 2023-nji ýylyň martynda düzümine goşulan «Abdyş-Ata» kluby bilen ikinji çempionlygydyr.
