Türkmenistanyň Prezidenti şu ýylyň ýedi aýynda ýurdy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça alnyp barlan işleriň jemini jemledi, 1-nji sentýabrda Türkmenistanda dört sany täze mekdep we çagalar bagy açylar, türkmen aýdym-saz topary Samarkandda geçirilen halkara festiwalda birinji orny eýeledi we beýleki habarlar

Türkmenistanda

1. Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow 30-njy awgustda sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň mejlisini geçirdi. Onda 2024-nji ýylyň ýedi aýynda ýurtda alnyp barlan işleriň jemleri jemlenildi. Döwlet Baştutany maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini belledi we Hökümetiň agzalary bilen Türkmenistany durmuş-ykdysady ösdürmegiň möhüm ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdy.

2. Bilimler we talyp ýaşlar gününde Türkmenistanda täze bilim edaralarynyň bäşisini açmak meýilleşdirilýär. Şolaryň hatarynda Ahal welaýatyndaky 1200 orunlyk orta mekdep, Lebap welaýatyndaky 1360 orunlyk 2 sany orta mekdep, Mary welaýatyndaky 160 orunlyk çagalar bagy hem-de 500 orunlyk orta mekdep bar. 1-nji sentýabrda ýurtda dürli dabaralar, şol sanda Garaşsyzlyk binasynyň öňünde, Berdimuhamet Annaýew adyndaky Arkadag şäher mugallymçylyk orta hünär okuw mekdebinde, Gökdepe etrabynyň Yzgant şäherçesindäki 27-nji orta mekdepde çäreler geçiriler. Täze okuw ýylynyň ilkinji sapagy «pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» mowzugyna we ýurduň Garaşsyzlygynyň 33 ýylynda gazanylan üstünliklere bagyşlanar.

3. Türkmenistanyň milli aýdym-saz topary Samarkand şäherinde geçirilen «Şark taronalari» («Gündogaryň sazlary») XIII halkara festiwalynda birinji orna mynasyp boldy. Topar ýörite diplom we 5 müň amerikan dollary pul baýragy bilen sylaglandy. Türkmen aýdym-saz toparynyň düzümine Türkmenistanyň halk artistleri Suhanberdi Orazberdiýew we Hakberdi Allamyradow, Türkmen milli konserwatoriýasynyň mugallymlary Sapamyrat Annamyradow we Döwlet Daňatarow, şeýle-de konserwatoriýanyň talyby Allamyrat Muhammetgulyýew girdi.

4. Aşgabatda Türkmenistanyň we Owganystanyň wekiliýetleriniň giňeldilen düzümdäki duşuşygy geçirildi. Duşuşygyň jemleri boýunça iki ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen birnäçe möhüm resminama gol çekildi. Olaryň hatarynda Türkmenistanyň Energetika ministrligi bilen Owganystanyň «Da Afghanistan Breshna Sherkat» döwlet kompaniýasynyň arasynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisiniň taslamasyny durmuşa geçirmekde hyzmatdaşlyk etmek boýunça özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň «Türkmendemirýollary» agentligi bilen Owganystanyň Jemgyýetçilik işleri ministrliginiň arasynda Turgundy demirýol bekedinde guruljak desgalaryň gurluşygy boýunça hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Turgundy — Sanabar demir ýolunyň 22 kilometrlik böleginiň Iş meýilnamasy, «TAPI Pipeline Company Limited» paýdarlar kompaniýasy bilen Owganystanyň TOPH gaz geçiriji taslamasy babatynda Kabul edýän tarapynyň Hökümeti bilen Ylalaşyk bar.

5. Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow gyrgyz kärdeşi Sadyr Žaparowa Gyrgyz Respublikasynyň Garaşsyzlyk güni mynasybetli gutlag hatyny iberdi. Türkmen Lideri hatynda Gyrgyzystanyň Garaşsyzlyk ýyllarynda döwlet gurluşyny berkitmekde, durmuş-ykdysady ösüşi üpjün etmekde we halkara giňişlikdäki abraýyny ýokarlandyrmakda möhüm üstünlikleri gazanandygyny belledi.

6. Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow Mary welaýatynda «Şatlyk-1» gaz gysyjy desgasyny gurmak hakynda Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, «Türkmengaz» döwlet konsernine bu desganyň taslamasyny düzmek, ony gurmak, zerur enjamlar bilen üpjün etmek we goýberiş-sazlaýyş işlerini ýerine ýetirmek barada «Çalik Enerji» türk kompaniýasy bilen şertnama baglaşmaga ygtyýar berildi.

7. 4-nji sentýabrda Türkmenistanyň welaýatlarynda 2025-nji ýylyň hasyly üçin bugdaý ekişine girişiler. Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow anna güni geçirilen Hökümet mejlisinde degişli çözgüdi kabul etdi.

8. Aşgabatda Türkiýäniň Ýeňiş gününiň 102 ýyllygyna bagyşlanan dabaraly çäre geçirildi. Bu baýram ýurduň garaşsyzlygy ugrundaky urşuň tamamlanandygyny aňladýar. Baýramçylyk 30-njy awgustda Türkiýe Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçisiniň rezidensiýasynda geçirildi. Bu çärä Türkmenistanyň goranmak ministriniň orunbasary Döwran Durdyýew, Türkiýe Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçisi Ahmet Demirok, Türkiýäniň harby attaşesi Mehmet Ýyldyz, şeýle hem diplomatik wekilhanalaryň ýolbaşçylary we Türkmenistanyň harby edaralarynyň ýolbaşçylarynyň orunbasarlary gatnaşdy. Türkmenistanyň goranmak ministriniň orunbasary Döwran Durdyýew gutlag çykyşynda bu baýramyň ähmiýetini nygtady we dürli ugurlar boýunça ösdürilýän Türkmenistan bilen Türkiýäniň arasyndaky ýakyn gatnaşyklar barada belläp geçdi. Türkiýäniň ilçisi Ahmet Demirok öz çykyşynda Ýeňiş gününiň Türkiýe üçin taryhy ähmiýetini belläp, ony türk halkynyň mertliginiň nyşany we häzirki zaman türk döwletiniň döredilmeginiň binýady diýip atlandyrdy.

Dünýäde

9. Özbegistanda döwlet tugrasynyň özboluşly «ebru» usuly bilen döredilen dünýädäki iň uly şekili peýda boldy. Bu uly göwrümli işiň awtory türk suratkeşi Ahmet Çoktan bolup, ol bu usuldaky döredijiligi bilen dünýäni ilkinji gezek geň galdyrmaýar. Oňa degişli öňki rekord 2009-njy ýylda goýlupdy. Şol wagt suratkeş 16,5 m² ölçegli ebru surat eserini döretdi. 18 m² meýdany bolan täze surat onuň ussatlygyny we özboluşlylygyny ýene bir gezek tassyklaýar. Bu üstünlik Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi.

10. «Forbes» žurnaly 2024-nji ýyl üçin Russiýanyň iň baý zenanlarynyň ýyllyk sanawyny çap etdi. Üçünji ýyl bäri onda iň iri onlaýn söwda platformasy «Wildberries-iň» esaslandyryjysy we ýolbaşçysy Tatýana Bakalçuk öňdeligi eýeleýär. Onuň baýlygy 5,5 milliard dollar diýlip çaklanylýar, sanawda ikinji orny baýlygy 2,45 milliard dollar bolan Tatýana Litwinenko eýeleýär. Ilkinji üçlügi 2,2 milliard dollar maýasy bilen Warwara Skok tamamlaýar.

Sport habarlary

11. Şu şenbe güni «Türkmenistan Sport» teleýaýlymy türkmen dilinde teswir bilen göni ýaýlyma beriljek Ýewropa çempionatynyň dört oýny bilen futbol janköýerlerini begendirer. Bu maksatnamada Angliýanyň Premýer-ligasynyň üç oýny we Italiýanyň A Seriýasynyň bir duşuşygy göz öňünde tutuldy. Futbol güni Aşgabat wagty bilen sagat 16:30-da «Arsenal» bilen «Braýtonyň» arasyndaky oýun bilen başlar. Soňra sagat 19:00-da tomaşaçylar «Lester» bilen «Aston Willanyň» arasyndaky gapma-garşylygy görerler. Agşamky tomaşa 21:30-da «West Hemiň» Angliýanyň häzirki çempiony «Mançester Siti» bilen oýny bilen dowam eder. Maksatnamany sagat 23:45-däki «Lasio» bilen «Milanyň» arasyndaky Italiýanyň iň ýokary oýny tamamlar.

12. Iki sany türkmen türgeni – Ilima Guseýnowa we Sülgün Işangulyýewa 7 – 14-nji sentýabr aralygynda Kambojada geçiriljek ýetginjekleriň arasyndaky abraýly «Grand Slam Tennis. Regional Championship 14 & Under» ýaryşyna şahsy çakylyk aldylar. Bu ýaryşa Aziýanyň 14 ýaşa çenli iň ökde 24 oglan we gyz tennisçisileri gatnaşar. Kambojada geçiriljek bu ýaryş saýlama bäsleşikdir, onuň netijeleri boýunça 2025-nji ýylda geçiriljek ýetginjekleriň arasyndaky Awstraliýanyň açyk çempionatyna we beýleki halkara ýaryşlara gatnaşyjylar kesgitlener. Şeýle hem gatnaşyjylar öz reýtingini ep-esli ýokarlandyryp, pul baýraklaryny gazanyp bilerler.