Türkmenistan Abu-Dabide innowasion energetika taslamalaryny tanyşdyrdy, türkmen mugallymy ýapon mekdebinde açyk sapak geçirdi, Türkmenistan we ABŞ howanyň üýtgemegine garşy göreşde hyzmatdaşlygy ösdürmegi maksat edinýär we beýleki habarlar
Türkmenistanda
1. Türkmenistan Abu-Dabide geçirilen «ADIPEC-2024» halkara nebitgaz sergisinde energetika mümkinçiliklerini üstünlikli hödürledi. Bu giň gerimli çäre pudagyň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmak üçin dünýäniň energetika pudagynyň öňdebaryjy wekillerini bir ýere jemleýär. Türkmenistanyň milli pawilýony sergä gatnaşyjylaryň üns merkezinde boldy. VR tehnologiýalary we ýataklaryň interaktiw taslamalary bilen enjamlaşdyrylan döwrebap stend müňlerçe adamy özüne çekdi. Esasanam serginiň dizaýnynda innowasion tehnologiki çözgütleriň milli medeniýetiň aýratynlyklary bilen sazlaşykly utgaşmasy aýratyn täsir galdyrdy.
2. Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň mugallymlary Sukuba uniwersitetiniň tejribesi bilen tanyşmak üçin Ýaponiýada tejribelik geçip, noýabr aýynyň başynda Uşiku Eýşin orta mekdebine baryp gördüler. Bu ýerde Türkmenistanyň Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň Nano we biolukmançylyk elektronikasy kafedrasynyň mugallymy Mekan Toýjanow açyk sapak geçdi.
3. Türkmenistanyň daşary işler ministri Raşid Meredow bilen ABŞ-nyň Döwlet sekretarynyň Energetika serişdeleri boýunça kömekçisi Jeffri Paýettiň arasynda wideoaragatnaşyk ulgamy arkaly duşuşyk geçirildi. Taraplar esasan hem söwda-ykdysady, energetika, ulag-logistika we beýleki ugurlarda ýurtlaryň arasyndaky gatnaşyklaryň netijeli häsiýetini bellediler. Şeýle hem söhbetdeşler Bakuwda geçiriljek COP 29 maslahatynyň gün tertibindäki möhüm meseleleri ara alyp maslahatlaşdylar.
4. Türkmenistanyň Russiýa Federasiýasyndaky adatdan daşary we doly ygtyýarly ilçisi Esen Aýdogdyýew GDA-nyň Baş sekretary Sergeý Lebedewe «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly ýadygärlik nyşanyny gowşurdy. Gowşuryş dabarasy 6-njy noýabrda Moskwada GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetinde geçirildi.
6. «Daýhanbank» döwlet täjirçilik banky şu ýylyň ýanwar – oktýabr aýlary aralygynda jemi 7,9 milliard manatlyk karzlary berdi. Karzlaryň umumy mukdaryndan ykdysadyýetiň döwlet eýeçiligine degişli bölegine 4,5 milliard manat gönükdirildi, döwlet eýeçiligine degişli bolmadyk bölegine we raýatlara 3,4 milliard manat möçberinde karzlar bölünip berildi. Hasabat döwründe ilatyň ýaşaýyş jaý karzlary üçin 1,1 milliard manat bölünip berildi.
7. 7-nji noýabrda Türkmenistanyň daşary işler ministri Raşid Meredow iş sapary bilen Aşgabat şäherine gelen BMG-niň Bosgunlaryň işi boýunça Ýokary komissarynyň kömekçisi hanym Ruwendrini Menikdiwela bilen duşuşdy. Taraplar Türkmenistan bilen BMG-niň Bosgunlaryň işi boýunça Ýokary komissarynyň Müdiriýetiniň arasyndaky uzakmöhletleýin gatnaşyklarynyň netijeliligini bellediler. Bosgunlar we raýatlygy bolmadyk adamlar baradaky BMG-niň esasy kanuny resminamalaryna gatnaşýan Türkmenistanyň raýatsyzlygy aradan aýyrmak meselesinde görlüp-eşidilmedik netijelere ýetendigi bellendi.
Dünýäde
8. Ýapon awtoulag öndürijisi «Nissan» girdejisiniň birdenkä azalmagy sebäpli köpçülikleýin üýtgedip gurmak maksatnamasyny yglan etdi. Kompaniýa takmynan 9000 iş ornuny, ýagny umumy işçi güýjüniň 7%-ini azaltmagy we önümçilik kuwwatyny 20% peseltmegi meýilleşdirýär. Üýtgedip gurmagyň çäklerinde «Nissan» «Mitsubishi Motors-da» eýeleýän 34 göterimlik paýnamasynyň üçden birini satmagy meýilleşdirýär. «Bloomberg-iň» habaryna görä, 10% paýyň bahasy 453 million dollar diýlip hasaplanýar.
9. Gargalaryň göwnüne degenleri ýatda saklamak ukyby Waşington uniwersitetiniň professory Jon Marzlaff tarapyndan geçirilen adaty bolmadyk synag netijesinde ylmy taýdan tassyklandy. «Animal Behaviour» žurnalynda çap edilen gözleg bu guşlaryň negatiw ýatlamalary ýigrimi ýyla golaý wagt saklap biljekdigini görkezdi. Synag 2006-njy ýylda, professoryň nikap geýip, ýedi gargany tutmagy we olara halka geýdirmegi bilen başlandy. Ondan soňky ýyllarda alym we onuň talyplary şol nikaby geýip, kampusa geldiler we guşlaryň agressiw reaksiýasyna sebäp boldular. Geň ýeri, nägilelik bildirýän gargalaryň sany bu waka gatnaşyjylaryň sanyndan ep-esli artdy – duş gelen 53 guşdan 47-si aç-açan nägileligini bildirdi. Bu gözlegçilerde gargalaryň göwnüne degenler barada maglumat bermek ulgamynyň bardygy hakynda pikiriň döremegine sebäp boldy.
Sport täzelikleri
10. «Altyn Asyr» AFK-2 Çempionlar ligasynyň toparçalaýyn tapgyrynda yzly-yzyna dördünji gezek ýeňlişe sezewar boldy we şeýlelik bilen, ýaryşyň indiki tapgyryna çykmak üçin göreşi dowam etdirmek mümkinçiligini ýitirdi. Toparçalaýyn tapgyryň dördünji aýlawynda «aragatnaşykçylar» öz meýdançasynda Saud Arabystanynyň «Al-Taawun» klubyndan 0:4 hasabynda ýeňildiler. Dört oýundan soň «Al-Taawun» we «Al-Haldiýa» 9 utuk bilen «A» toparçada öňde barýarlar. Yragyň «Eýr Fors» topary 6 utuk bilen üçünji orunda barýar, «Altyn Asyr» heniz ýekeje utuk hem toplap bilmedi. «Altyn Asyr» ýaryşyň toparçalaýyn tapgyrynyň galan iki oýnuny 27-nji noýabrda öz meýdançasynda Yrak «Eýr Fors» toparyna we 4-nji dekabrda Bahreýniň «Al-Haldiýasyna» garşy oýnar.
