Türkmenistan

1. Budapeştde Prezident Serdar Berdimuhamedow bilen Premýer-ministr Wiktor Orban hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarynyň hatarynda türkmen-wenger gatnaşyklaryny ösdürmegiň meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Ýatlatsak, Türkmenistanyň Prezidenti Wengriýanyň paýtagtynda iş saparynda bolýar. Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentliginiň habar bermegine görä, gepleşiklerde syýasy-diplomatik, energetika, senagat, ulag-aragatnaşyk pudaklarynda, şeýle hem sport ulgamynda özara gatnaşyklary ösdürmeklige aýratyn üns berildi.

2. ABŞ-nyň Prezidenti Jozef Baýden Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlaryny sentýabryň ikinji ýarymynda geçiriljek «C5+1» görnüşindäki ilkinji sammite çagyrdy. Duşuşygy BMG-niň Baş Assambleýasynyň çäginde geçirmek meýilleşdirilýär. «C5+1» Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň hökümetiniň hem-de Gazagystanyň, Gyrgyzystan Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň, Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň (C5) hökümetleriniň sebitleýin diplomatik platformasydyr.

3. Moskwada Azerbaýjanyň, Eýranyň, Gazagystanyň we Türkmenistanyň diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylarynyň Russiýanyň daşary işler ministri Sergeý Lawrow bilen duşuşygy boldy. Duşuşyk Hazar deňziniň halkara güni mynasybetli geçirildi. Taraplar Hazar sebitinde bilelikdäki işiň dürli ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar we hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça pikir alyşdylar.

4. 2022-nji ýylyň aprelinden şu ýylyň mart aýyna çenli döwürde Türkmenistanyň Beýik Britaniýa eksporty 400% ýokarlanyp, 15 million funt sterlinge deň boldy. Hasabat döwründe Beýik Britaniýa bilen Türkmenistanyň arasyndaky umumy söwda dolanyşygy 30% ýokarlanyp, 52 million funt sterlinge deň boldy.

5. Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasy ÝUNESKO-nyň Bütindünýä Ýaşlar jemgyýetiniň (GYC) resmi agzalygyna kabul edildi. ÝUNESKO-nyň Bütindünýä Ýaşlar jemgyýeti ýaşlar tarapyndan döredilen we dolandyrylýan özboluşly dünýä derejesindäki merkez bolup durýar. Ol ÝUNESKO-nyň Ýaşlar başlangyçlaryny we beýleki şuňa meňzeş taslamalaryň arasynda özara gatnaşyklary hem-de hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilendir.

6. 19-njy awgustda Türkmenistanyň paýtagtynda nobatdaky ýyladyş möwsümine taýýarlyk başlandy. Aşgabat şäheriniň Berkararlyk etrabynyň ýaşaýyş jaý müdirliginiň ýolbaşçylary merkezi ýyladyş ulgamynyň turbalaryň synag basyşy bilen işe girizilendigini habar berdi. Şunuň bilen baglylykda, ýaşaýjylardan batareýalardaky ähli kranlary ýapmak we öýlerindäki turbalaryň ýagdaýyny barlamak haýyş edilýär. Şeýle amallaryň ýyladyş döwründe ulgamlaryň üznüksiz işlemegini üpjün etmek üçin gowşak ýerleri ýüze çykarmaga we ýyladyş möwsümi başlamazdan ozal abatlaýyş işlerini geçirmäge mümkinçilik berýändigini bellemek gerek.

Dünýäde

7. Uniwersitetleriň mugallymlary «ChatGPT-niň» talyplaryň ýaltalygyny artdyrýandygyny we olary has samsyk edýändigini belleýärler. 2023-nji ýylyň fewral aýynda emeli aňyň kömegi bilen diplom işini ýazan rus talyby baradaky habar ýaýrady. Bu iş uniwersitet jemgyýetçiliginde dawa-jenjel döreden hem bolsa, hasaba alyndy. Emeli aňyň kömeginden peýdalanan rus talyby bu işiň robot tarapyndan döredilendigi görünmez ýaly ony biraz redaktirläpdir. Şeýle-de bolsa, daşary ýurt uniwersitetleriniň wekilleriniň bellemeklerine görä, köp talyp hatda «ChatGPT-niň» işini redaktirlemäge hem ýaltanýarlar.

8. Gyrgyzystan Yssyk-Kul kölüniň kenaryndaky dört sany pansionaty 49 ýyl möhlet bilen uzak möhletli peýdalanmak üçin Özbegistana berdi. Häzirki wagtda «Altyn çägeler», «Rahat», «Dilorom» we gurluşygy tamamlanmadyk «Buston» atly dört sany pansionat kanagatlanarsyz ýagdaýy we könelen düzümi sebäpli girdejisiz hasaplanýar. Özbek maýadarlary hem öz gezeginde pansionatlaryň hersine 15 – 20 million dollar aralygynda maýa goýmaga taýýardyklaryny mälim etdiler.

Sport habarlary

9. Awstraliýada geçirilen futbol boýunça zenanlaryň arasynda dünýä çempionatynyň finalynda Ispaniýanyň zenanlar ýygyndysy Angliýany 1-0 hasabynda ýeňdi. Ispanlar üçin bu taryhdaky ilkinji zenanlaryň arasynda dünýä çempionlygydyr. Angliýaly futbolçy zenanlar üçin kümüş medal dünýä çempionatlarynda häzir çenli iň gowy üstünlik boldy. Üçünji ýer ugrundaky oýunda Şwesiýa Awstraliýany 2-0 hasabynda ýeňdi. Awstraliýalylar zenanlaryň arasynda dünýä çempionatynda rekord netijesi bolan dördünji orny eýelemeli boldular.

10. «Kitçi» futbol boýunça Gonkongyň Premýer-ligasynyň 2023/2024-nji möwsüminiň birinji tapgyrynda «Tapo» toparyndan üstün çykdy. Duşuşyk ýer eýeleriniň 3:0 hasabynda ýeňiş gazanmagy bilen tamamlandy. Geçen möwsüm Gonkongyň Premýer-ligasynyň iň gowy oýunçysy diýlip ykrar edilen «Kitçi» toparynyň türkmen ýarymgoragçysy Ruslan Mingazow duşuşyga esasy düzümde çykdy we iki ýardam pasyny berdi.