Girmek
Ewerest dag gerşiniň beýikligi gitdigiçe ýokarlanýar. Pekindäki Hytaý geologik uniwersitetiniň alymlary şeýle netijä geldiler diýip, «Daryo.uz» ýazýar.
Alymlar munuň üçin dünýäniň iň beýik nokady Gimalaýlarda bolup geçýän özgerişlikleriň kompýuter nusgasyny döretdiler. «Nature Geoscience» žurnalynda çap edilen ylmy-barlaglar barada makalada Ewerestiň ösmeginiň dag derýalarynyň düýbüniň üýtgemegi bilen baglydygy bellenýär. Şunuň netijesinde dag soňky 89 müň ýylda 15-50 metr ýokarlanypdyr.
Hytaýly alymlar 90 müň ýyl töweregi mundan öň Nepalda Gimalaýlary kesip geçýän Arun derýasynyň düýbünde uly özgerişlikleriň bolandygyny anykladylar. Netijede, derýa Gang derýasynyň uly akymlarynyň biri bolan Kosi derýasynyň giň ulgamyna goşulypdyr. Bu hadysa ýokarky gözbaşlaryň guramagyna we zeýleşmegine getirýär. Şonuň üçin birleşen derýalarda suw köp. Bu bolsa gatlaklardaky uly daşlary göçürýär, goňşy ýerleri, şol sanda daglary belende göterýär.
Alymlaryň pikiriçe, Ewerest ýylda takmynan 0,16-0,53 mm «ösýär». Häzirki wagtda onuň beýikligi 8849 metr. Şeýle hadysalar goňşy Lhosze we Makalu belentliklerinde hem bolup geçýär. «Bu ýagdaý derýa ulgamy täze kadaly ýagdaýa ýetýänçä dowam eder» diýip, ylmy-barlaglaryň awtorlarynyň biri professor Szingen Daý gürrüň berýär.