Türkmenistanyň zenanlar ýygyndysy taryhy üstünlik gazanyp, ilkinji gezek Halkara küşt federasiýasynyň (FIDE) 2025-nji ýylyň iýul aýynyň jemleri netijeleri boýunça taýýarlanan dünýä reýtinginde 50-nji orna çykdy.

Bu üstünlik ýygyndynyň soňky üç ýylyň dowamynda gazanan uly ösüşiniň netijesidir. 2022-nji ýylyň dekabr aýynda ýygyndy ortaça reýtingi 1528-e deň bolan öňdebaryjy 10 küştçi bilen 105-nji orunda ýerleşýärdi. 2025-nji ýylyň awgustyna çenli bu görkeziji 2038-e ýetip, ortaça reýting babatda 500 utukdan gowrak öňegidişlik gazanyldy.

Mundan öň Türkmenistanyň zenanlar ýygyndysynyň iň gowy netijesi 70-nji orunlaryň töweregidi. Şonuň üçin häzirki 50-nji orun Türkmenistanyň zenanlar ýygyndysynyň taryhyndaky iň ýokary netijedir.

Dünýä reýtinginiň başyny Hytaýyň ýygyndysy çekýär – olaryň ortaça reýtingi 2484. Ikinji orunda häzirki Olimpiýa çempionlary bolan Hindistanyň ýygyndysy ýerleşýär – 2412. Üçünji orun bolsa Ukrainanyň zenanlar ýygyndysyna degişli– 2383.

Türkmenistanyň zenanlar ýygyndysynyň üstünlik gazanmagyna birnäçe faktor täsir etdi: tälimçileri saýlap almakda has berk çemeleşme, ýaş zehinleri çekmegiň täze usullary, ulgamlaýyn türgenleşikleriň girizilmegi, ýygyndyny düzmekde sport ýörelgelerine eýerilmegi, açyş oýunlaryna aýratyn taýýarlyk we halkara ýaryşlarynda psihologlar bilen işlemek.

Baş tälimçi Şahruh Turaýewiň ýolbaşçylygyndaky tälimçiler topary ýaş zehinleriň zehinini açmagy başardy. Ýygyndynyň öňdebaryjylary FIDE-niň zenanlar boýunça ussatlary bolan: 15 ýaşly Jahan Rejepowa (şahsy reýtingi 2152) we 19 ýaşly Lale Şöhradowa (2151) boldy.

Zenanlar ýygyndysy üçin möhüm ýaryşlaryň biri hem 2024-nji ýylyň sentýabr aýynda Budapeştde geçirilen 45-nji Bütindünýä küşt olimpiadasynda gazanylan ýeňiş boldy. Onda topar «C» derejesi boýunça 1-nji orny we umumy hasapda 32-nji ýeri eýeledi. Olimpiada taýýarlygyň çäklerinde Antalýada türgenleşik we okuw ýygnanyşyklary geçirildi, oňa halkara derejesindäki tejribeli tälimçiler, şol sanda ukrainaly grossmeýster Wasilý Iwançuk hem gatnaşdy.

Türkmenistanyň Küşt federasiýasy bu üstünligi mundan beýläkki ösüşler üçin berk binýat hasaplaýar. Toparyň meýilnamalary halkara ýaryşlaryna gatnaşmagy, 2026-njy ýylda Samarkantda geçiriljek Bütindünýä küşt olimpiadasyna taýýarlyk görmegi we dünýäniň iň gowy 40 toparynyň hataryna girmek üçin göreşmegi öz içine alýar.