Uluslararası Para Fonu (IMF), 2024'te kamu borcunun 100 trilyon doları aşacağını, borçlanma ihtiyaçları ve maliyetlerin de artacağını öngörerek birçok ülke için mali görünümün “beklenenden daha kötü” olabileceği uyarısında bulundu.
IMF, Mali İzleme Raporu'nun Ekim 2024 sayısını "Kamu Borcuna Bir Kapak Koymak" başlığıyla yayımladı. IMF, aynı zamanda "Küresel Kamu Borcu Muhtemelen Göründüğünden Daha Kötü " başlıklı blog yazısı da yayımladı.
Raporda, küresel kamu borcunun bu yıl küresel gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 93'üne ulaşmasını ve 2030 yılına kadar GSYH'nin yüzde 100'üne yaklaşmasını beklediğini söyledi ki bu rakam Covid-19 salgını vurmadan önceki 2019 yılına göre yüzde 10 puan daha yüksek.
IMF'nin Mali İşler Departmanı Direktör Yardımcısı Era Dabla-Norris raporun yayınlanmasından önce gazetecilere yaptığı açıklamada, “Küresel kamu borcu çok yüksek. Borç yükünün - ya da borç görünümünün - beklenenden daha kötü olabileceğine inanmak için çok iyi nedenler var” dedi.
Dabla-Norris, iklim değişikliği, aşırı iyimser borç tahminleri ve büyük miktarlarda tanımlanamayan borç olasılığı gibi sorunları ele almak için mevcut harcama baskılarına işaret ederek, "Sonuç olarak, ülkelerin mali evlerini düzene sokmalarının zamanı geldi” diye konuştu.
Yazıda, "Birçok ülkenin mali görünümü üç nedenden dolayı beklenenden daha kötü olabilir: Büyük harcama baskıları, borç tahminlerinin iyimser olması ve büyük miktarda tanımlanamayan borçlar" ifadeleri yer aldı.
IMF uzmanları raporda, beklemenin riskli olduğunu ifade ederek, "Ülkelerin deneyimleri, yüksek borç seviyelerinin olumsuz piyasa tepkilerini tetikleyebileceğini ve olumsuz şoklar karşısında mali manevraların kapsamını sınırlayabileceğini gösteriyor" uyarısında bulundu.
IMF raporu, borç projeksiyonlarına yönelik riskleri değerlendirmek için yeni bir “risk altındaki borç” yaklaşımı getiriyor.
En kötü senaryoda, küresel kamu borcunun 2026 yılına kadar GSYH'nin yüzde 115'ine ulaşabileceği tahmin edilmekte. Bu oran IMF'in temel tahmininden neredeyse 20 puan daha yüksek.
Rapor, “küresel faktörlerin ülkeler arasında devlet borçlanma maliyetlerindeki dalgalanmaları giderek daha fazla yönlendirdiğini” ortaya koyarak, kilit ülkelerdeki yüksek borç seviyelerinin diğerleri için “devlet getirilerinin oynaklığını ve borç risklerini artırabileceğini” öne sürdü.
IMF, birçok ekonomide ılımlı seyreden enflasyon ve faiz oranlarındaki düşüşün, ülkelerin mali tamponlarını yeniden inşa etmeleri için “uygun” bir zaman olduğunu belirterek, mali sıkılaştırmanın etkisini absorbe etmek için eskisinden “daha iyi bir konumda” olduklarını da sözlerine ekledi.
IMF, küresel kamu borcunu tekrar kontrol altına almak için gereken mali ayarlamanın boyutunun ortalama olarak GSYH'nin yüzde 3.0 ila 4.5'i arasında olduğunu ve bunun geçmiş ayarlamaların neredeyse iki katı olduğunu söyledi.
Yeşil enerjiyi finanse etme, yaşlanan nüfusu destekleme ve savunma harcamalarını artırma baskısı göz önüne alındığında, harcamaları kısmak için çok az siyasi istek olduğu belirtilen raporda, bu nedenle "borç görünümüne ilişkin risklerin güçlü bir şekilde yukarı yönlü" olduğu ifade edildi.
IMF, ABD, Brezilya, Fransa, İtalya, İngiltere ve Güney Afrika'da kamu borcunun artmasını bekliyor.
Kaynak: Anadolu Ajansı ve Foreks
