İspanya ve Portekiz'i etkileyen geniş çaplı elektrik kesintileri, iki ülkede 28 Nisan'da büyük kaosa yol açtı.

Hayat tam anlamıyla felç olurken toplu taşıma sistemleri durma noktasına geldi, trenler tahliye edildi, trafik ışıkları çalışmadı, mağazalar ve restoranlar karanlığa gömüldü.

Yalnızca Madrid'de asansörlerde kalanlar için 286 kurtarma operasyonu yapıldı.

İspanya'da internet erişimiyle birlikte GSM şebekelerinde de kesintiler yaşandı.

Portekiz'de de benzer durumlar yaşandı.

Lizbon Havalimanı'nda geniş çaplı uçuş iptalleri ilan edildi.

İki ülkeden de 29 Nisan salı gününün ilk saatlerinde, elektrik dağıtımının büyük oranda yeniden sağlandığı haberleri geliyor.

İspanya ve Portekiz'de eş zamanlı kesintinin nedeniyle ile ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

BBC'ye konuşan Eurelectric Genel Sekreteri Kristian Ruby, kesintinin kaynağının "Fransa ve İspanya bağlantısında yaşanan bir olay" olduğunu söyledi.

Eurelectric, Avrupa'da elektrik sektöründe çatı bir oluşum olarak kuruldu.

Ruby, bu arıza nedeniyle "İspanya şebekesinin Avrupa şebekesinden ayrıldığını" kaydetti ancak tek başına tüm İber Yarımadası'nda sıkıntı yaşanmasında başka etmenler de olması gerektiğini savundu.

Ruby yaşanan olayı "50 yılda, hatta 100 yılda görülebilecek çok, çok nadir bir olay" olarak tanımladı.

Fransa'nın bazı bölgelerinde de kısa süreliğine elektrik kesintileri yaşandı.

İki ülkenin toplam nüfusu 60 milyona yakın ve bu çapta nüfusun çok azı kesintilerden etkilenmedi.

Portekiz Başbakanı Luis Montenegro, kesintinin kaynağının "muhtemelen İspanya" olduğunu söyledi.

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez de "tüm olası nedenlerin" analiz edildiğini ve "yanlış bilgi" yayma riski nedeniyle "spekülasyon yapılmamasını" istedi.

Haber ajanslarının geçtiği fotoğraflarda, 28 Nisan akşam saatlerinde halen tren istasyonları gibi ulaşım merkezlerinde bekleyenler olduğu görülüyordu.

Portekiz'in elektrik şebekesini yöneten REN, sorunun İspanya'nın elektrik şebekesindeki bir arızadan kaynaklandığını açıkladı.

REN, bu arızanın "nadir görülen bir atmosfer olayı" sonucu meydana geldiğini belirtti.

Şirkete göre, İspanya'nın iç kesimlerinde yaşanan aşırı sıcaklık değişimleri, 400 KV'lık yüksek gerilim hatlarında anormal salınımlara yol açtı.

REN, enerji altyapısının eski hale dönmesinin haftalar sürebileceğini de açıkladı.

Elektrik kesintilerinin etkisiyle Portekiz hükümetinin resmi internet sitesi portugal.gov.pt çöktü.

Siteye erişmek isteyen kullanıcılar, "Hükümet portalı şu anda kullanılamıyor. Hizmeti yakında geri yüklemeye çalışacağız" mesajıyla karşılaştı.

İspanya'nın nükleer güvenlik konseyi, elektrik kesintilerine rağmen nükleer reaktörlerin "güvenli durumda" olduğunu açıkladı.

Elektrik kesintisinin ardından reaktörler otomatik olarak durdu, ancak acil durum jeneratörleri devreye girdi.

İspanya'nın başkenti Madrid'de de yerel yetkililer kentlileri bulundukları yerde kalmaları konusunda uyardı.

Kesintiler, hava ve tren ulaşımını olumsuz etkiledi.

Havacılık analiz firması Cirium'un BBC'ye ilettiği verilere göre, Portekiz'den kalkması planlanan 96 uçuş iptal edildi.

İptallerin en yoğun yaşandığı yer, kalkışların yüzde 29,63'ünün iptal edildiği Lizbon Havalimanı oldu.

Portekiz'de havayolu şirketi TAP Air, 28 Nisan'da yolcuları havalimanlarına gitmemeleri konusunda uyarı yayımladı.

Portekiz'in havaalanı operatörü ANA, havaalanlarının acil durum jeneratörlerini etkinleştirdiğini ve bu sayede Porto ve Faro havaalanlarında temel havaalanı operasyonlarının sürdürülebildiğini duyurdu.

İspanya'da ise havalimanları büyük oranda kesintileri iptal olmadan atlatırken, raylı ulaşımda büyük aksaklıklar yaşandı.

Binlerce kişi istasyonlarda uzun saatler geçirdi.

İspanya'nın nükleer güvenlik konseyi, elektrik kesintilerine rağmen nükleer reaktörlerin "güvenli durumda" olduğunu açıkladı.

Elektrik kesintisinin ardından reaktörler otomatik olarak durdu, ancak acil durum jeneratörleri devreye girdi.

İspanya'nın başkenti Madrid'de Belediye Başkanı José Luis Martínez-Almeida, kentlileri bulundukları yerde kalmaları konusunda uyardı.

Fransa'nın bazı bölgelerinde de kısa süreliğine elektrik kesintisi yaşandı ancak Fransız şebeke operatörü RTE, durumun artık normale döndüğünü açıkladı.

BBC'nin iklim ve bilim muhabiri Georgina Rannard, yaşananların ulusal elektrik sistemlerinin ne kadar savunmasız olduğunu bir kez daha hatırlattığını savundu.

Rannard, konuştuğu herkesin "abartısız şekilde şaşkın durumda" olduğunu aktardı.

Glasgow'daki Strathclyde Üniversitesi'nden Prof. Keith Bell, "Onlarca yıldır gözlemlediğimiz üzere, bu büyüklükte bir elektrik kesintisi her yıl dünyanın bir yerinde en az bir kez yaşanıyor" ifadesini kullandı.

Prof. Bell ayrıca, elektrik şebekelerinin genellikle "N-1 güvenli" olacak şekilde tasarlandığını ve bunun, sistemin herhangi bir tekil arızayı tolere ederek çalışmaya devam edebilmesi gerektiği anlamına geldiğini söyledi.

İspanya Başbakanı Pedro Sánchez, Pazartesi gecesi itibarıyla İspanya genelinde elektriğin yüzde 50'sinin geri geldiğini açıkladı. Portekizli enerji sağlayıcısı REN ise 750 bin kullanıcıya elektriğin geri verildiğini söyledi.

Sánchez, kesintinin nedeninin hala araştırıldığını söyledi ve spekülasyonlara karşı uyarıda bulundu. Portekiz Başbakanı Luís Montenegro ise siber saldırıya dair "hiçbir belirti" olmadığını söyledi.

İspanyol elektrik şebekesinin açıklamasına göre, ülkenin iç kesimlerindeki aşırı sıcaklık değişimleri nedeniyle, çok yüksek gerilim hatlarında 'aşırı ısınmalar' meydana geldi. Bu durum, 'indüklenmiş atmosferik titreşim' adlı bir olguya yol açtı. (İndüklemek: Bir iletkende, mıknatıslanabilir bir cisimde manyetik veya elektromanyetik alanı değiştirerek elektrik akımı meydana getirmek.)

Açıklamanın devamı şöyle:

"Olayın karmaşıklığı ve uluslararası elektrik akışlarının yeniden dengelenmesi ihtiyacı nedeniyle şebekenin tamamen normalleşmesi bir haftayı bulacak.

Bu salınımlar, elektrik sistemleri arasında senkronizasyon hatalarına yol açarak birbirine bağlı Avrupa şebekelerinde ardı ardına arızalara neden oldu"

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, sosyal medya hesabından İspanya'daki elektrik kesintisiyle ilgili açıklama yaptı.

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile İspanya ve Portekiz'deki elektrik kesintisi hakkında konuştuğunu belirten von der Leyen, AB düzeyindeki Elektrik Koordinasyon Grubunun yanı sıra hem ulusal hem de Birlik yetkililerinin desteğe hazır olduğunu ifade ettiğini kaydetti.

Von der Leyen, "Elektrik sisteminin eski haline getirilmesine yardımcı olmak için çabaları koordine edeceğiz ve bilgi paylaşacağız. Yakın temas halinde kalmakta mutabık kaldık" açıklamasında bulundu.

Kesintinin nedeni henüz belirsiz. Ancak yerel medya, İber Yarımadası'ndaki ulusal şebekeleri etkileyen Avrupa elektrik şebekesinde sorunlar olduğunu bildiriyor.

Kaynak: BBC Türkçe, Anadolu Ajansı, Habertürk, Euronews ve NTV