ABD'nin Texas eyaletinde bölge sakinleri, SpaceX firmasının fırlatma sahasının bulunduğu bölgenin adının "Starbase" (Yıldız Üssü) olarak değiştirilmesi için yapılan oylamada yeni isim yönünde oy kullandı.
Elon Musk’a ait SpaceX şirketinin fırlatma sahasının yer aldığı Cameron İlçesi’nde yapılan oylama sonucunda, bölgenin adı resmen "Starbase" olarak değiştirildi.
Çoğunluğunu SpaceX çalışanlarının oluşturduğu yerleşim yerindeki oylamada, 212 kişi isim değişikliğine "evet" derken, sadece 6 kişi eski ismin korunması yönünde oy kullandı.
Yasa tasarısının geçmesi için gerekli 143 oyun oldukça üzerinde oy alınarak şehirleşme süreci resmen başlatıldı.
Starbase, ABD’nin ilk “özel şirket kasabası” olarak kayıtlara geçti.
Cameron County Seçim Yöneticisi Remi Garza, “Bu sonucun başarısız olması istatistiksel olarak imkânsız. Cameron County yeni bir şehre kavuşmak üzere” ifadelerini kullandı. Oylamanın ardından iki hafta içinde sonuçlar değerlendirilecek ve ardından bir yargıç tarafından şehrin kuruluşu resmen ilan edilecek.
Oylamanın hemen ardından, Starbase adına sosyal medya platformu X'te bir hesap açıldı ve ilk paylaşımda, “Bir şehir olmak, insanlığın uzaydaki geleceği için çalışanlar adına en iyi topluluğu inşa etmemize yardımcı olacak” mesajı verildi. Gönderi SpaceX’in resmi hesabından da yeniden paylaşıldı.
Elon Musk ise gelişmeyi cumartesi gecesi sosyal medyadan yaptığı paylaşımda “Starbase, Teksas artık gerçek bir şehir” ifadelerini kullanarak kutladı. Seçimde ayrıca Starbase’in ilk belediye başkanı olarak Bobby Pedden seçildi. Şehir komisyon üyeliklerine ise Jordan Buss ve Jenna Petrzelka getirildi.
Teksas eyalet yasaları, belirli bir nüfus yoğunluğuna ulaşan bölgelerde belediye kurulmasına izin veriyor. Ancak Boca Chica’da yapılan referandum, yalnızca SpaceX’in bölgede ikamet eden 5 çalışanıyla sınırlı tutuldu. Kararın tümüyle şirket içinde alınıp dış dünyaya kapalı biçimde ilerlemesi, “şirket demokrasisi” eleştirilerini de beraberinde getirdi.
Referanduma bölge halkı dahil edilmedi. Ne komşu yerleşimlerdeki sakinler ne de uzun süredir bölgede yaşayan yurttaşlar söz hakkı alabildi. Yerel halk bu durumu “hukuki görünümlü bir dayatma” olarak tanımlarken, kararın kamu yararı gözetilmeden, yalnızca şirket çıkarları doğrultusunda şekillendirildiğini öne sürüldü.
Özellikle çevre savunucuları, Starbase projesinin bölgedeki hassas ekosistem üzerinde telafisi mümkün olmayan etkiler getireceği uyarısında bulundu. Sahil hattı boyunca yer alan sulak alanlar, kuş göç yolları ve deniz kaplumbağası üreme bölgelerinin, genişleme planlarıyla yok olma riski taşıdığı ifade edildi.
Yaklaşık 3,9 kilometrekarelik alanı kapsayan şehir, SpaceX’in 2012 yılında araziler satın almaya başlamasından bu yana büyük değişim geçirdi. O günden bu yana tesisler ve konutlar inşa edildi; Musk’ın bölgede bir ikametgahı bulunuyor.
Bölgedeki sembolik yapılar arasında, “Memes Street” adlı cadde ve kısa süre önce yıkılan devasa bir Musk büstü de yer alıyor.
Tahminlere göre bölge çevresinde yaklaşık 500 kişi yaşıyor. Şehrin kurulması fikri, Aralık 2024’te sunulan bir dilekçeyle resmiyet kazandı.
Teksas Belediye Birliği’ne göre Starbase, 5 binden az nüfuslu C Tipi bir şehir olacak. Bu statü, yöneticilere yüzde 1,5’a kadar emlak vergisi uygulama hakkı tanıyacak.
Ayrıca, şu anda Teksas eyalet meclisinde görüşülen bir yasa tasarısı kabul edilirse, yeni şehir yönetimi, roket fırlatma dönemlerinde Boca Chica Plajı ve eyalet parkına erişimi kısıtlama yetkisine sahip olacak.
SpaceX’in bölgedeki yıllık fırlatma sayısını beşten 25’e çıkarmayı hedeflemesi, yerel yönetimlerle özellikle plaj erişimi konusunda gerilim yaratabilir.
Proje, birçok hukukçu ve demokratik kurum tarafından sert şekilde eleştirilmeye başlandı. Eleştirilerde, özel bir şirketin kamu alanlarını kontrol etmesi ve yalnızca çalışanlarına siyasi haklar tanıması, “yeni nesil kolonileşme” olarak tanımlandı.
Bölge halkından biri CNN’e verdiği demeçte, “Şirketin parası, kanunların önüne geçmemeli. Bu bizim yaşadığımız toprak, oy hakkımız yok ama vergi vermeye devam ediyoruz” dedi.
Kaynak: NTV, Türkiye Gazetesi, Sözcü ve Anadolu Ajansı
