22 Şubat Dünya Pilav Günü tüm dünyada kutlandı. Pilava olan sevgi birçok kültürde ve ülkede birçok insanı bir araya getiriyor.
Pirinç tarımı yapan toplumların pirinci yiyecek maddesi olarak kullandığı göz önünde bulundurulursa, pilavın kökeni Güneybatı Asya'da yaşayan toplumlara dayanır.
Toplumbilime dayalı yapılan çalışmalarda pirinç tarımının, dolayısıyla pilavın M.Ö 7000 yılına dayandığı belirtilmektedir. Doğu Hindistan, Güney Asya ve Batı Çin'de bu zamanlarda pirinç tarımının yapıldığı düşünülmektedir.
1966'da Tayland'ın Korat bölgesinde yapılan kazı sırasında Non Nok Tha'da bulunan kalıntılar pirinç tarımının kaynağını bulgularla belirler. Bulunan kap parçalarının iç yüzlerinde pirinç izlerine rastlanmıştır. Kalıntıların yaşının en az M.Ö 4000 yılına dayandığı bilinmektedir (Vikipedi).
Zamanla pilavın tarifi İran'dan Orta Asya'ya yayıldı ve ardından dünyanın diğer bölgelerinde de popülerlik kazandı. Bugün bu yemeğin birçok ulusal tarifi bulunuyor ve bu tariflerden bazıları UNESCO tarafından insanlığın somut olmayan kültürel mirası listesine dahil edilmiştir.
Tüm bayramlarda, düğünlerde, etkinliklerde ve özel günlerde yapılan pilavın Türkmenistan kültüründe özel bir yeri vardır. Ayrıca geleneğe göre perşembe günleri ölen yakınlarını anmak ve inanışa göre ataların ruhlarını pilavın lezzetli aromasıyla sofraya çağırmak için pilav yapılır.
Türkmenistan'ın farklı bölgelerindeki pilav tariflerinin kendine has farklılıkları vardır.
Örneğin Ahal vilayetinde ve Aşkabat'ta pilavda kuzu eti, pamuk tohumu yağı kullanılıyor ve baharat eklenmiyor. Aynı zamanda pilavın içine sıklıkla kuyruk yağı eklenir ki bu da ona özel bir tat verir.
Lebap ve Daşoğuz vilayetlerinde yapılan pilavda dana eti ve tavuğu tercih ediliyor. Tarife kimyonun yanı sıra tatlı ve ekşi malzemeler de (kuru üzüm, kayısı ve ayva) ekleniyor. Bir diğer bölgesel özellik de pişirmede susam yağının kullanılmasıdır.
Hazar kıyısındaki Balkan vilayetinde ise pilav genellikle balık eti ile pişirilir. Daha az kılçığı olduğu için tariflerde mersin balığı, beluga veya yayın balığı kullanılır. Balıklar önce bir kazanda yağda kızartılır ve ardından hazır pirince eklenir.
Türkmen pilavı farklı katmanların varlığıyla karakterize edilir. Tarife göre, ilk önce yağ ısıtılır ve sonrasında et o kızgın yağda kızartılır. Daha sonra soğan ve havuç eklenir, ardından pirinç eklenir ve bir miktar su eklendikten sonra tamamen hazır oluncaya kadar pilava dokunulmaz.
Tecrübeli bir aşçı ve ev hanımı olan Maya Akgayeva'ya göre lezzetli bir pilavın sırrı kaliteli pirinç ve onu doğru şekilde kullanma yeteneğidir. Deneyimli aşçılar, belirli bir pirinç türünün ne kadar suya ihtiyacı olduğunu ve nasıl pişirileceğini bilir. Örneğin, pirinci pişirmek için Türkmenler "abjoş" adı verilen özel bir teknik kullanıyor; pirinç önce tuzlu sıcak suya batırıyorlar ve ardından hemen sonra soğuk suyla yıkanıyor. Bu teknik sayesinde pirinç sertleşir ve pişirme sırasında diriliğini koruyarak dağılmaz ve tane tane kalmaya devam eder.
Türkmen pilavına özel bir tat veren ve onu gerçekten lezzetli bir yemek haline getiren işte bu yöresel nüanslardır. Pilava duyulan sevgi birçok insanı bir araya getiriyor ve Dünya Pilav Günü, bunun tadını yeniden çıkarmak için mükemmel bir fırsat.
