ABD’nin geniş bir kesimi, sezonun ilk büyük sıcak hava dalgasının etkisi altında. Orta Batı ve Doğu yakasında termometreler 38°C üzerine çıkarken, uzmanlar bunun her yıl daha sık ve daha ölümcül hale gelen yeni bir iklim gerçekliği olduğunu vurguluyor.

New York City’de yalnızca bir yılda yaklaşık 500 kişinin aşırı sıcaklardan dolayı hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Ülke genelinde ise bu sayı her geçen yıl artarak binleri buluyor. 2017'den bu yana sıcaklık kaynaklı ölümlerde belirgin bir artış yaşandığı kaydediliyor.

Benzer sıcaklık dalgaları yalnızca ABD'yi değil, tüm dünyayı etkiliyor. İngiltere’de de benzeri bir sıcak hava dalgasının yüzlerce kişinin ölümüne yol açması beklenirken, Hindistan’da yapılan bir araştırma, resmi sıcaklık kaynaklı ölüm rakamlarının ciddi şekilde eksik bildirildiğini ortaya koydu.

Aşırı sıcaklar, özellikle yaşlılar, açık havada çalışan işçiler ve klimaya erişimi olmayan bireyler için ölümcül olabiliyor. Bilim insanlarına göre, “ıslak termometre” sıcaklığı belli bir seviyeye ulaştığında, sağlıklı bireyler bile yaşamını yitirebilir.

Sıcak havalarda milyonlarca insanın aynı anda klima kullanması, elektrik şebekesi üzerinde ciddi bir baskı yaratıyor. Bu durum, tam da serinlemeye en çok ihtiyaç duyulan anda elektrik kesintilerine ve kahverengi voltaj düşüşlerine neden olabiliyor.

New York Belediyesi bu hafta yaptığı açıklamada vatandaşları ciddi şekilde uyardı: “Bu, New York’ta karşılaştığımız en ölümcül hava tehdidi... Kendinizi kötü hissetmeyi beklemeyin. Sıcaklık birikir, etkisini artırır ve sessizce öldürür.”

Washington Post meteoroloğu Ben Noll, bu sıcak hava dalgasının arkasındaki temel etmenin “ısı kubbesi” (heat dome) olduğunu açıkladı. Bu oluşum, yüksek basınçlı hava tabakalarının sıcaklığı yere hapsetmesiyle meydana geliyor.

“Bu ısı kubbesi yaklaşık bir hafta sürecek ve birçok sıcaklık rekorunun kırılması bekleniyor,” diyen Noll’a göre, bu tür hava olayları artık daha yaygın ve şiddetli hale geliyor.

Ulusal Hava Servisi’nden meteorolog Mark Gehring, sıcak hava dalgasının etki alanının olağanüstü geniş olduğunu belirterek, “Rocky Dağları’nın doğusundaki neredeyse her yer bu dalgadan etkileniyor. Bu kadar büyük bir alanın yüksek sıcaklık ve nemle kaplanması nadir görülür” dedi.

Uzmanlara göre bu tür aşırı sıcak hava olaylarının arkasında insan kaynaklı iklim değişikliği yatıyor. Earth System Dynamics dergisinde 2022’de yayımlanan bir makale, iklim değişikliği olmasaydı öldürücü sıcak hava dalgalarının 150 kat daha nadir olacağını ortaya koydu.

Kaynak: Nefes ve Anadolu Ajansı