Bir hesaba giriş
Hollanda Rotterdam’daki 'Museum Boijmans Van Beuningen’de sergilenen, 1960 tarihli soyut tablo 'Grey, Orange on Maroon, No 8'in ziyarete gelen bir çocuk tarafından zarar gördüğü bildirildi.
Müze tarafından yapılan açıklamada, “Mark Rothko’nun Grey, Orange on Maroon, No 8 adlı eseri, sergi sırasında bir çocuğun dokunması sonucu yüzeysel olarak zarar görmüştür. Tabloya vernik uygulanmamış olan alt kısmında küçük çizikler oluşmuştur. Restorasyon için Hollanda’dan ve yurtdışından uzmanlara başvurulmuştur. Eserin onarımı için atılacak adımlar araştırılmakta olup, ileride yeniden sergilenmesi beklenmektedir” dendi.
Rothko’nun eseri, müzenin ana binasının yanında yer alan ve ziyaretçilere açık olan depo bölümünde, halkın favori eserlerinden oluşan bir seçki kapsamında sergileniyordu.
Müze, tablonun maddi değeri hakkında bilgi vermese de, Rothko’nun eserleri açık artırmalarda milyonlarca dolara satılıyor. Örneğin, sanatçının “Untitled, 1968” adlı eseri, Kasım 2023’te New York’taki Sotheby’s müzayedesinde 23,9 milyon dolara alıcı bulmuştu.
Hollanda gazetesi Algemeen Dagblad ise ''Grey, Orange on Maroon, No. 8'' adlı eserin değerinin 50 milyon euroya kadar çıkabileceğini belirtiyor.
Restorasyon masraflarının ne kadar tutacağı ve bu bedelin kim tarafından karşılanacağı ise henüz belli değil. Müze geçmişte benzer olaylarda ziyaretçilerden onarım bedelini talep etmişti. Örneğin, 2011 yılında, Hollandalı sanatçı Wim T. Schippers’ın kavramsal eseri “Pindakaasvloer” (Fıstık Ezmesi Zemini) üzerine yanlışlıkla basan bir turistten restorasyon bedeli istenmişti.
Ancak konu çocuklar olunca bazı müzeler duruma farklı yaklaşabiliyor.
Geçtiğimiz yıl, İsrail’in kuzeyindeki Hecht Müzesi’nde dört yaşındaki bir çocuk, yaklaşık 3.500 yıllık bir çömleği kazara kırmıştı. Bronz Çağı’na, MÖ 2200–1500 yıllarına tarihlenen çömlek, müze girişine yakın bir alanda, koruyucu cam olmaksızın sergileniyordu.
Hecht Müzesi Direktörü Inbal Rivlin o dönemde, “Bazı durumlarda sergilenen eserlere kasıtlı zarar veriliyor ve bu tür olaylar büyük ciddiyetle, gerekirse polis dahil edilerek ele alınıyor. Ancak bu durum öyle değildi. Çömlek küçük bir çocuk tarafından kazara zarar görmüştü ve müzenin yanıtı da buna göre şekillendi” demişti.
Peki Hollanda'daki müzenin tepkisi ne oldu? Aile, yaşadıkları deneyimi daha olumlu bir anıya dönüştürmek amacıyla sergiye yeniden davet edilerek özel bir tura katıldı.