Bilim dünyası, ışığın doğasını ve maddenin sınırlarını yeniden tanımlayabilecek önemli bir gelişmeye tanıklık ediyor. Araştırmacılar, lazer ışığından hem katı hem de sıvı gibi davranan yeni bir süperkatı türü üretmeyi başardı. Bu başarı, yoğun madde fiziği alanında önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

İtalya Ulusal Araştırma Konseyi’nden (CNR) araştırmacıları, elde edilen sonuçların etkileyiciliğine dikkat çekerek, “Aslında ışığı katıya dönüştürdük. Bu oldukça harika bir gelişme” ifadelerini kullandı. Bu çalışma, CNR’de görev yapan ve on yıl önce ışığın bir akışkan gibi davranabileceğini ortaya koyan bilim insanı Danielle Sanvitto’nun öncü araştırmalarını temel alıyor.

Ekip, bu kez çok daha ileri bir adım atarak, kuantum özellikleri sergileyen bir “süperkatı” üretmeyi başardı.

Süperkatılar, sıfır viskoziteye sahip olmalarının yanı sıra, sofra tuzu gibi geleneksel kristal yapılara benzeyen benzersiz malzemeler olarak biliniyor. Ancak bu malzemeler, sıradan fizik kurallarından çok kuantum dünyasının yasalarına göre hareket ediyor.

Şimdiye kadar bu tür malzemeler yalnızca atomların aşırı düşük sıcaklıklarda soğutulduğu deneylerde gözlemlenebiliyordu. Bu deneylerde kuantum etkileri ortaya çıkıyor ve doğrudan incelenebiliyordu. Ancak son çalışma, bu geleneksel yaklaşımı kökten değiştirdi.

Araştırmacılar, ultra soğuk atomlar yerine alüminyum galyum arsenit adı verilen bir yarı iletken kullandı. Lazer ışığı, özel olarak desenlendirilmiş ve dar sırtlara sahip bu yarı iletken yüzeye yönlendirildi.

Bu süreçte, ışık ve yarı iletken arasındaki etkileşim sonucunda ‘polaritons’ adı verilen hibrit parçacıklar oluştu. Yüzeydeki desen, bu parçacıkların hareketini ve enerji seviyelerini sınırlandırarak, sonunda polaritonların süperkatı haline gelmesini sağladı.

Elde edilen süperkatının gerçekten hem katı hem de sıvı benzeri özellikler sergilediğini kanıtlamak, araştırma ekibi için çalışmanın en zor kısmıydı. Ekibin, süperkatının tüm temel özelliklerini titizlikle ölçmesi ve maddenin hem katı formunu hem de viskozitesiz akışkan davranışını doğrulaması gerekti.

Bilim insanları, bu çalışmanın kuantum maddenin faz geçişleri ve durum değişiklikleri konusundaki anlayışımıza büyük katkı sağladığını belirtti. Çalışmanın, süperkatı bir yapı oluşturulduğuna dair güçlü kanıtlar sunduğu ancak bu maddenin tüm özelliklerini anlamak için daha fazla ölçüm ve analize ihtiyaç duyulduğu ifade edildi.

Bilim insanları ayrıca, ışık bazlı süperkatıların atomlardan üretilen muadillerine göre çok daha yönetilebilir olabileceğini vurguladı. Bu durum, kuantum teknolojileri ve maddenin beklenmedik yeni hallerinin keşfi açısından önemli fırsatlar sunuyor.

Kaynak: İstanbul Ticaret Gazetesi