Türkmen halkının Milli Lideri, Türkmenistan Halk Konseyi Başkanı Gurbangulı Berdimuhamedov ile İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan arasında bir telefon görüşmesi gerçekleşti.

TDHA’nın haberine göre görüşmede Gurbangulı Berdimuhamedov, Türkmenistan'ın uluslararası alandaki girişimlerine destek veren İran tarafına teşekkür etti.

Türkmen halkının Milli Lideri, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ı Uluslararası Liderler Forumu'na ve Türkmenistan'ın tarafsızlığının 30. yıl dönümü kutlamalarına davet etti.

Halk Konseyi Başkanı ayrıca Türkmenistan'ın her iki devletin dışişleri bakanlıkları arasında istişarelerin düzenlenmesine destek verdiğini ifade etti. Bu bağlamda Türkmenistan Dışişleri Bakanı Raşid Meredov'un önümüzdeki günlerde İran'a ziyareti bekleniyor.

Telefon görüşmesinde muhataplar, Türkmen-İran ekonomik işbirliğinin rolüne dikkat çekti ve maksimum düzeyde kullanılması önerilen ticaret cirosunu artırma konusunda büyük imkanlarının olduğu kaydedildi.

Bu bağlamda Gurbangulı Berdimuhamedov, Türkmen-İran Hükümetlerarası Ekonomik İşbirliği Ortak Komisyonu'nun bir sonraki toplantısının yakın zamanda düzenlenmesini önerdi. Görüşmede enerji, ulaştırma, sanayi vb. alanlarda ikili ortaklığın geliştirilmesine yönelik geniş bir yelpazedeki konulara yer verilmesinin gerekliliği vurgulandı.

Gurbangulı Berdimuhamedov, Türkmen doğal gazının İran üzerinden SWAP yoluyla Türkiye'ye taşınması konusunda Türk şirketi BOTAŞ ile anlaşmaya varıldığını belirtti. Gurbangulı Berdimuhamedov aynı zamanda elektrik alanında iş birliğini artırmak amacıyla Türkmenistan'ın Marı-Meşhed enerji nakil hattı projesi kapsamında Marı hidroelektrik santralinden İran sınırına kadar bir bölüm inşa etmeyi de önerdi.

Belirtildiği üzere İran tarafıyla gerekli görüşmeler halihazırda yapılmış ve buna ilişkin bir anlaşma imzalandı ki projenin İranlı şirketler tarafından uygulanması öngörülüyor.

Ulaştırma da ana işbirliği alanları arasında yer alıyor. Türkmenistan ve İran, Asya ile Avrupa'nın kavşağında, Hazar Denizi ile Basra Körfezi arasında avantajlı bir coğrafi konuma sahiptir ve bu, her iki ülkeye de taşımacılık ve lojistik sektöründe son derece yapıcı bir ortaklığın yolunu açmaktadır.

Bu bağlamda İran sınırından Türkmenistan'ın Gumdağ şehrine yapılacak otoyolun önemi vurgulandı. Taraflar bu projenin uygulanmasına yönelik bir Mutabakat Anlaşması imzaladı: İranlı bir şirket onun yüklenicisi olarak hareket edecek. Projenin uygulanması için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına talimat verilmesi değerlendirdildi.

Gurbangulı Berdimuhamedov da su konusuna değinerek bu konunun bölge için önemine dikkat çekti.

“Geçen yıl Aralık ayında Riyad'da düzenlenen Tek Su Zirvesi'nde Türkmenistan'ın su meselelerine ilişkin tutumunu özetlemiştim. Bu konuda üç temel ilkeye güvenmek gerekiyor; birincisi, uluslararası hukuka uygunluk; ikincisi – bölgedeki tüm ülkelerin çıkarlarının karşılıklı olarak dikkate alınması; üçüncüsü ise başta Birleşmiş Milletler olmak üzere uluslararası yapıların bu soruna müdahil olması” diye belirtti Milli Lider.

Halk Konseyi Başkanı konuyla ilgili, bölgedeki su sorunlarının çözümü için Türkmenistan ile İran arasında ortak çalışma yapılması önerisini dile getirdi.

Gurbangulı Berdimuhamedov başka bir önemli göreve, Hazar Denizi'ndeki duruma odaklandı. Belirtildiği gibi ülkeler bu konuda ikili ve beşli formatta etkileşimde bulunuyor ve bu bağlamda hedeflenen işbirliğinin yoğunlaştırılması önerildi.

Bu yıl 17-18 Şubat tarihlerinde Tahran'da Türkmenistan'dan üst düzey bir heyetin de katılacağı üçüncü Hazar Ekonomi Forumu düzenlenecek. Bu bağlamda Forum'un Hazar Denizi'ndeki ekonomik, sosyal, çevresel ve insani sorunların çözümüne odaklanmasının gerekliliği vurgulandı.

Kültürel ve insani alan, iki ülke arasındaki diyaloğun ayrılmaz bir parçası: ülkeler bu alanda aktif olarak işbirliği yapıyor, karşılıklı Kültür Günleri ve diğer tematik etkinlikler düzenli olarak düzenleniyor. Bu bağlamda bu uygulamaya devam edilmesi önerildi.

Geçtiğimiz yıl, büyük Türkmen şairi ve düşünürü Mağtımgulı Pırağı’nın doğumunun 300. yıl dönümü uluslararası düzeyde görkemli bir şekilde kutlandı. Gurbangulı Berdimuhamedov, bu tarihi anmak için İran'da da birçok ortak kültürel etkinliğin düzenlendiğini belirterek, İran tarafına aktif katılımından dolayı teşekkür etti.

Muhataplar, edebiyat ve sanat alanındaki ortak çalışmaların yoğunlaştırılmasının yanı sıra seçkin tarihi şahsiyetlerin, edebi ve sanatsal şahsiyetlerin hayatlarına ve çalışmalarına adanmış konferanslar düzenlemenin gerekliliğini vurguladılar.

Aynı zamanda doğa bilimleri ve yüksek teknoloji alanındaki gelişmelerin paylaşılması da dahil olmak üzere bilim ve eğitim alanında işbirliğinin artırılması ihtiyacı vurgulandı.

Gurbangulı Berdimuhamedov son olarak, Türkmenistan'ın İran'la ilişkilerini her alanda daha da geliştirmeye hazır olduğunu doğruladı ve telefon görüşmesinin Türkmen-İran diyaloğunun güçlendirilmesine yardımcı olacağına dair güvenini dile getirdi.