Bir hesaba giriş
Uzmanlar plastik atığı azaltmak için küresel bir anlaşma üzerinde anlaşamamanın insan sağlığına zarar vereceği konusunda uyarıda bulunurken, Tayland toksik kirlilik endişeleri nedeniyle plastik atık ithalatını yasakladı.
Aktivistlerin yıllardır sürdürdüğü kampanyanın ardından bu ay Tayland'da plastik atık ithalatını yasaklayan bir yasa yürürlüğe girdi.
Gelişmiş ülkelerden gelen plastik atıkları ithal eden Tayland, özellikle 2018 yılında Çin’in plastik atık ithalatını yasaklamasının ardından Avrupa, ABD, İngiltere ve Japonya gibi ülkelerden gelen plastik atıkların en büyük destinasyonlarından biri haline gelmişti. Japonya, 2023 yılında Tayland’a yaklaşık 50 milyon kilogram plastik atık ihraç etti.
2018 ile 2021 yılları arasında Tayland, 1.1 milyon tondan fazla plastik atık ithal etti. Ancak bu atıkların geri dönüşüm yerine genellikle yakılması, çevreye ve insan sağlığına ciddi zararlar verdi.
Çevre Gözlem ve Kurtarma Ekolojik Alarm Derneği’nin direktörü Penchom Sae-Tang, yasayı “tehlikeli atıkların ülkeye girişini engelleyen sivil toplum için bir zafer” olarak nitelendirdi. Ancak yasağın etkili olması için sıkı denetim ve otoritelerle güçlü bir iş birliğinin şart olduğunu vurguladı.
Çevre Adaleti Vakfı’ndan plastik kampanyası araştırmacısı Punyathorn Jeungsmarn, yasanın uygulanmasının önemine dikkat çekti: “Yasa yürürlüğe girdikten sonra, Tayland hükümeti yasağın etkin bir şekilde uygulanmasını sağlamalı. Plastik atıkların transit geçişiyle ilgili bir düzenleme olmadığı için Tayland, komşu ülkelere atık sevkiyatında transit bir devlet olarak kullanılabilir. Hükümet buna karşı önlem almalı.”
Bu yasa, küresel plastik atık anlaşmasını kurtarma çabalarının sürdüğü bir dönemde devreye girdi. Geçen yıl Busan’da yapılan görüşmelerde, yıllık 400 milyon tonu aşan plastik üretiminin azaltılması ve tek kullanımlık plastik ürünlerin aşamalı olarak kaldırılmasını içeren taslak metin üzerinde bir uzlaşma sağlanamamıştı. Petrol üreten ülkelerin direnişi, müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlanmasına neden oldu.
Revolution Plastics Institute direktörü Prof. Steve Fletcher, plastik kirliliğinin yalnızca çevresel bir kriz değil, aynı zamanda insan sağlığı için kritik bir tehdit olduğunu belirtti. Fletcher, “Plastik kirliliğin önlenmesi için kararlı uluslararası eylemlere ihtiyaç var” dedi.
Yakın zamanda yapılan araştırmalar, mikroplastiklere maruz kalmanın felç, kalp krizi ve ölüm riskini artırdığını ortaya koydu. Bazı çalışmalar, mikroplastiklerin demans gelişiminde rol oynayabileceğini de öne sürüyor.
Plastik yakmanın neden olduğu toksik dumanlar, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde ciddi sağlık riskleri oluşturuyor. Revolution Plastics Institute’ten Dr. Cressida Bowyer, “Dünya genelinde belediye atıklarının yüzde 16’sı açık havada yakılıyor ve bu oran düşük gelirli ülkelerde yüzde 40-65’e kadar çıkıyor. Zehirli dumanlar, küresel sağlık yüküne sessiz ama ölümcül bir katkıda bulunuyor. Acil eyleme ihtiyaç var” dedi.