Ay, 8 Nisan Pazartesi günü gerçekleşecek tam güneş tutulmasında Meksika'dan ABD'ye ve ardından Kanada'ya uzanan rota boyunca Kuzey Amerika'daki milyonlarca insan için güneşi kapatacak.

NASA’ya göre tutulma Büyük Okyanus’un güneyi üzerinden görülmeye başlanacak. ABD Batı Kıyısı yerel saatiyle 11.07 civarında Meksika'nın Büyük Okyanus kıyısında etkili olacak ve Teksas üzerinden ABD'ye ulaşacak.

Ardından Oklahoma, Arkansas, Missouri, Tennessee'nin küçük bir kısmı, Illinois, Kentucky, Indiana, Ohio, Michigan’ın küçük bir kısmı, Pennsylvania, New York, Vermont, New Hampshire ve Maine eyaletlerinden geçecek.

Tutulma rotası daha sonra Ontario eyaletinden Kanada'ya girecek. Quebec, New Brunswick, Prince Edward Adası ve Cape Breton'ı izleyerek yerel saatle 17.16'da Kanada'nın Newfoundland eyaletinin Atlas Okyanusu kıyısında Kuzey Amerika kıtasından çıkacak.

Kısmi tutulma, ABD'nin Alaska ve Hawaii dışındaki 48 eyaletinin tamamında görülebilecek.

21 Ağustos 2017'de milyonlarca insan, ABD’yi boydan boya geçen bir tam güneş tutulmasına tanık olmuştu.

8 Nisan'daki tam tutulmanın rotası, Ay, Dünya'dan biraz daha uzakta olduğu için 2017'dekinden daha geniş olacak.

NASA'ya göre 2017'deki rota yaklaşık 100-114 kilometre genişliğindeyken bu yılki rota, yaklaşık 174-196 kilometre genişliğinde olacak, yani daha fazla alanı kapsayacak.

Bu yılki tutulma rotası ayrıca 2017'dekine kıyasla daha yoğun nüfuslu bölgelerin üzerinden geçecek.

Tam güneş tutulması, birkaç aşamadan oluşuyor.

Ay, Dünya ile Güneş arasından geçmeye başladığında kısmi tutulma evresi başlayacak. Bu evrede Ay, Güneş'i kısmen engelleyecek ve Güneş'in hilal şeklinde görünmesine neden olacak.

Bunu izleyen “Baily Boncukları” evresinde, engebeli Ay yüzeyi nedeniyle Güneş’ten gelen ışık parçaları, Ay’ın kenarlarında parlayarak küçük ışık boncukları oluşturacak.

“Elmas halka” evresinde, Güneş'in atmosferi Ay'ın etrafında bir ışık halkası oluştururken, Ay'ın kenarı boyunca tek bir parlak nokta belirecek. Bu etki bir elmas halkanın görünümünü andıracak. Bu evre, tam tutulmadan önce gerçekleşecek.

Tam tutulmadan sonra, tutulma sona erene kadar Ay, kendi yolu boyunca ilerlemeye devam ederken diğer evreler tekrarlanacak.

Uzmanlar, özel tasarlanmış bir göz koruyucusu kullanmadan doğrudan güneşe bakmanın güvenli olmadığı konusunda uyarıyor.

Özel amaçlı bir güneş filtresi kullanmadan bir kamera lensi, dürbün veya teleskop aracılığıyla tutulmayı izlemek ciddi göz hasarına neden olabilir.

Güvenli bir güneş gözlüğü ya da elde tutulan tip bir gözlük kullanılmasını tavsiye eden uzmanlar, normal güneş gözlüklerinin güvenli olmadığını belirtiyor.

Tam güneş tutulması sırasında insanların göz koruyucularını çıkarmalarının güvenli olduğu tek an, Ay’ın Güneş yüzeyini tamamen kapattığı kısa zaman dilimi.

NASA'ya göre dünyanın çeşitli bölgelerinde bulunanlar, önümüzdeki aylarda ve yıllarda başka tutulma deneyimleri yaşayacak.

Bu yıl 2 Ekim'de Güney Amerika'da görülebilecek bir halkalı güneş tutulması gerçekleşecek ve parçalı tutulma Güney Amerika, Antarktika, Büyük Okyanus, Atlas Okyanusu ile Kuzey Amerika'da görülebilecek.

Kısmi Güneş tutulması 29 Mart 2025'te gerçekleşecek ve Avrupa, Asya, Afrika, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Atlas Okyanusu ile Kuzey Buz Okyanusu'nda görülebilecek.

Bir başka kısmi Güneş tutulması 21 Eylül 2025'te gerçekleşecek ve Avustralya, Antarktika, Büyük Okyanus ile Atlas Okyanusu'nda görülebilecek.

Halkalı Güneş tutulması 17 Şubat 2026'da Antarktika'da, kısmi Güneş tutulması ise Antarktika, Afrika, Güney Amerika, Büyük Okyanus, Atlas Okyanusu ile Hint Okyanusu'nda görülebilecek.

Bir sonraki tam güneş tutulması 12 Ağustos 2026'da gerçekleşecek ve Grönland, İzlanda, İspanya, Rusya ve Portekiz'in küçük bir bölümünde görülebilecek.

Kısmi tutulma ise Avrupa, Afrika, Kuzey Amerika, Atlas Okyanusu, Kuzey Buz Okyanusu ve Büyük Okyanus'ta görülebilecek.

Tutulmanın gerçekleşeceği güzergahta bulunmayanlar ya da bulutların görüşü engellemesi durumunda ise tam Güneş tutulmasını yine de internetten izleyebilirsiniz.

NASA, TM saati ile 22:00’de başlayarak, çeşitli şehirlerden çevrimiçi olarak ve NASA TV'de birkaç saatlik canlı yayın sunacak.

Tutulma sırasında küçük roketler Virginia'daki Wallops Adası'ndan bilim araçlarıyla birlikte atmosferin iyonosfer olarak bilinen uzayın kenarına yakın elektrik yüklü kısmına fırlatılacak.

Exploratorium müzesi, Junction, Texas ve Torreon, Meksika'dan güneşin canlı teleskop görüntülerine yer verecek.

Maine Üniversitesi'nden araştırmacılar ve öğrenciler stratosferden canlı yayınlanacak bir deney için yüksek irtifa balonları fırlatacak.

Kaynak: VOA ve Euronews