Tüm dünyada 2023 yılında COVID-19 salgını öncesine kıyasla daha az çocuğa gerekli aşıların yapıldığı belirtildi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve UNICEF'in 195 ülkeyi kapsayan raporundaki verilerine göre, koronavirüs salgını ile tüm dünyada sürdürülen aşılama kampanyaları sekteye uğradı. 2022 yılında bazı ülkelerde aşılama oranları hafif artışa geçerken, 2023 yılında özellikle düşük gelirli ve çatışmaların yaşandığı ülkelerde gerileme gösterdi.
2023'te 21 milyon çocuğa difteri, tetanos ve boğmaca hastalıklarını kapsayan DTP aşısı yapılmadı. Rapora göre, salgının başladığı 2019 yılında ise bu rakam 18,3 milyondu.
DSÖ'nün Bağışıklama, Aşılar ve Biyolojik Ürünler Departmanı Direktörü Dr. Katherine O'Brien, basın toplantısında salgın dönemiyle ilgili olarak, "Muhtemelen 20 veya 30 yıldır bu ölçekte, yani bu kadar ülkede [aşılamada] gerileme görmemiştik" dedi.
DSÖ, pandemi sırasında aşı olmayan çocukları tespit etmeye ve rutin aşılara hız kazandırmaya çalışıyor.
UNICEF'in sağlık direktör yardımcısı ve bağışıklama küresel şefi Dr. Ephrem T Lemango gazetecilere yaptığı açıklamada, "Bir sonraki pandeminin sadece aşılama değil, diğer temel sağlık hizmetleri de dahil olmak üzere düzenli hizmetleri etkilememesi önemli" dedi.
DSÖ verilerine göre, Avrupa'da yarım milyon çocuğa ilk yaşlarında DTP aşısı yaptırılmadı.
2023 yılında tüm dünyada rutin aşılarından hiçbirini olmayan 14.5 milyon "sıfır doz çocuk" olduğu belirtildi.
Bu çocukların yüzde 59'u on ülkede yaşıyor: Nijerya, Hindistan, Etiyopya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Sudan, Endonezya, Yemen, Afganistan, Angola ve Pakistan.
O'Brien, önceki yıllara göre daha düşük olan aşılama oranlarının, aşılama ile önlenebilecek salgınlara yol açtığını söyledi.
Rapora göre, son yıllarda kızamık salgını görülen 103 ülke arasında aşılama oranı, salgın görülmeyen ülkelere kıyasla yaklaşık yüzde 10 daha düşük.
O'Brien, "Bu gerçekten içinden çıkmamız gereken olumsuz bir döngü" diyerek, "ciddi hastalık ve ölümleri önlemek için salgınlara mümkün olduğunca hızlı bir şekilde müdahale etmenin önemini" vurguladı.
Bölgesel çatışmalar da sağlık çalışanlarının çocukları aşılamasını zorlaştırıyor.
Rapora göre, 2023 yılında aşılanmamış çocukların yüzde 55'i çatışmaların olduğu ülkelerde yaşıyor. Bu oran, bebeklerin sadece yüzde 28'inin bu ülkelerde doğduğu düşünüldüğünde orantısızlık ortaya çıkıyor.
Örneğin Sudan'da 2019-2023 yılları arasında DTP aşılamasında büyük bir düşüş yaşanırken, işgal altındaki Filistin topraklarında, Yemen'de, Lübnan'da ve başka yerlerde de aşılama oranlarının düştüğü gözlemlendi.
Ukrayna, 2023 yılında 2019 yılına kıyasla çok daha yüksek bir DTP aşılama seviyesi ile bu eğilimi tersine çevirdi.
O'Brien, "Bunun önemli olmasının nedeni, bu ortamlarda yaşayan çocukların güvenlikten yoksun olmaları, beslenmeden yoksun olmaları, sağlık hizmetlerinden yoksun olmaları ve bunların bir sonucu olarak, aşıyla önlenebilir bir hastalığa yakalanmaları halinde ölme olasılıklarının yüksek olması" dedi.
Raporda aynı zamanda, Amerika ve Afrika'da, özellikle Brezilya, Güney Sudan, Etiyopya ve Kamerun'da 2023 yılında aşılama oranlarında iyileşme görüldüğü belirtildi.
Bu arada, dünya genelindeki kız çocuklarının yüzde 27'sine HPV aşısının ilk dozu yapıldı ve bu oran bir önceki yıla göre yüzde 7 artış gösterdi. Bu durumun kısmen ülkelerin iki dozdan tek doz programına geçmesinden kaynaklanmakta olduğu belirtildi.
Rapora göre, rahim ağzı kanseri riskini önemli ölçüde azaltan HPV aşısı, Çin ve Hindistan gibi hastalık yükü yüksek olan büyük ülkelerde hala erişilebilir değil.
İleriye dönük olarak sağlık yetkilileri, pandemi sırasında aşı konusunda artan yanlış bilgi ve tereddütleri gidermeye çalışıyor.
Ayrıca, yetkililer düşük gelirli ülkelerdeki pek çok çocuk ilk ya da ikinci aşılarını olduktan sonra bağışıklama programlarını bıraktığından, tüm aşılarını yaptıran çocukların sayısını artırmayı hedefliyor.
Rapora göre, 2023 yılında, düşük gelirli ülkelerde ilk DTP aşısını olan çocukların yüzde 13'ü kızamık aşısı olmaya devam etmedi.
Lemango, "Ülkeler şu anda bağışıklama programlarını güçlendirmeli" dedi.
Kaynak: Euronews
