Elon Musk'ın sahibi olduğu Space X'in Mars seyahati amacıyla geliştirdiği Starship roketi, bu Pazar günü tarihi bir ilke imza attı.
Yeniden kullanılabilecek şekilde üretilen roket, ilk kez fırlatma kulesi taradından havada yakalandı.
Fırlatma kulesinin iki dev mekanik kolu, roketin alt kısmındaki Super Heavy güçlendiricisini yakaladı.
SpaceX böylece, yeniden kullanılabilir ve kısa sürede yeniden fırlatılabilir roketler geliştirme hedefine bir adım daha yaklaştı.
Roketin güvenle yeryüzüne indiği anı coşkuyla takip eden SpaceX mühendisleri güçlendirici yavaşça fırlatma kulesinin kollarına doğru alçalırken şirket çalışanları sevinç çığlıkları attı.
Elon Musk X'te yaptığı açıklamada, "Kule roketi yakaladı!!" dedi.
SpaceX'ten Dan Huot fırlatma alanının yakınından yaptığı gözlemi, "Bugün ve bu çağda bile, az önce gördüğümüz şey sihir" ifadeleriyle dile getirdi. "Şu anda titriyorum."
SpaceX'in Hawthorne, Kaliforniya'daki merkezinden Kate Tice da, "Millet, bu mühendislik tarihi kitapları için büyük bir gün" dedi.
Uzmanlar, roketin ilk denemede bu kadar sorunsuz bir şekilde havada yakalanmasına az ihtimal veriyordu.
120 metre yüksekliğindeki roket NASA'nın en güçlü roketi Artemis'in iki katına yakın itme gücüne sahip olacak şekilde tasarlanmıştı.
Starship roketlerinin tıpkı uçak gibi, hızlı uzay seferleri yaparak yörüngeye çıkması amaçlanıyor.
SpaceX, son iki test uçuşunda bazı olağanüstü başarılara imza attı diyebiliriz.
Oysa aynı roket bir yıldan kısa süre önce ilk test uçuşu için fırlatıldığında, kalkıştan kısa süre sonra infilak etmişti.
Şirket, bu tür başarısızlıkların, geliştirme sürecinin parçası olduğunu, fırlatmalarda ilk aşamalarda bu tür başarısızlıkları beklediklerini, bu şekilde olabildiğince fazla veri toplayarak sistemlerini rakiplerine kıyasla daha hızlı bir şekilde geliştirmeyi amaçladıklarını savunuyor.
Beşinci kez uzaya fırlatılan Starship'in bu uçuş denemesinin ilk aşamaları, daha öncekilerle aynıydı.
Kalkıştan yaklaşık 2 buçuk dakika sonra roketin "gemi" olarak bilinen üst bölümü ile güçlendirici olarak anılan alt kısmı birbirinden ayrıldı. Bu aşamada güçlendirici, ABD'deki Teksas eyaletinin Boca Chica bölgesindeki fırlatma rampasına doğru geri dönüşe geçti.
Ekip, geri dönüşe iki dakika kala hâlâ testin başarıyla sonuçlanacağından emin değildi ve fırlatma kulesi son kontrolleri yapılıyordu.
Şirket, testin gerçekleşmesi için binlerce kriteri yerine getirmek zorunda kaldı.
İnişin yapılıp yapılmayacağına gerçek zamanlı olarak manuel kontrolle karar vermek uçuş direktörüne kalmıştı. SpaceX, hem güçlendiricinin hem de fırlatma kulesinin iyi ve stabil durumda olması gerektiğini belirtti. Aksi takdirde, daha öncekiler gibi körfezde son bulacaktı. Yakalama için her şeyin hazır olduğuna karar verildi.
Super Heavy güçlendiricisi yeniden atmosfere giriş yaptığı sırada, 33 roket motoru aracın saatte binlerce kilometreyi aşan düşüş hızını yavaşlatmak için harekete geçti.
Yaklaşık 146 metre yüksekliğindeki iniş kulesine yaklaştığı sırada, neredeyse havada süzüldüğü görülen güçlendiricinin etrafını turuncu dumanlar sardı.
Güçlendirici ustalıkla kulenin dev mekanik kolları tarafından yakalandı.
Roketin gelecekteki uzay seyahatlerinde, yüz tona yakın ağırlıktaki ekipman ile mürettebatı taşıması için tasarlanan "gemi" bölümü, fırlatıldıktan sonra güçlendiriciden ayrılarak kendi motorunu ateşledi.
Gemi de yaklaşık 40 dakika sonra başarıyla Hint Okyanusu'na indi.
SpaceX CEO'su Elon Musk, X hesabından yaptığı paylaşımda "Gemi tam hedefine indi! İki hedeften birine ulaşıldı" diye yazdı.
Şirket, aynı zamanda beklentileri aşan bir şekilde aracın donanımının bir kısmını aynen korumayı başardı.
Roketin, yakıt dolu güçlendirici kısmının, yere indirilmek yerine havada yakalanması, yeryüzündeki ekibin karmaşık donanımlar kullanmaya olan ihtiyacını da azaltıyor.
Bu şekilde aracı ileride yeniden uzay görevi için fırlatmak da kolaylaşıyor.
Elon Musk ve şirketi SpaceX, bu roket sistemi ile bir gün insanları Ay'a, daha sonra da Mars'a gönderebilmeyi, insanların başka gezegenlerde yaşayabilmesinin önünü açmayı hedefliyor.
Starship'i geliştirerek 2026 yılına kadar Ay'ın yüzeyine astronotları yeniden gönderebilecek bir uzaya aracına dönüştürmesi için SpaceX'e 2,8 milyar dolar ödeyen ABD merkezli Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) de, testin başarıya ulaşmasını memnuniyetle karşıladı.
Ancak tüm uçuşlar için onayı gereken ABD hükümetine bağlı Federal Havacılık Dairesi (FAA), Kasım'dan önce roketin yeniden uzaya fırlatılamayacağını, öncelikle şirketin aldığı izinlerin gözden geçirilmesi gerektiğini söylüyor.
Kaynak: BBC Türkçe ve Euronews
