Dünya çapında 134 ülkenin hava kirliliği değerlerinin analiz edildiği 2023 Dünya Hava Kalitesi Raporu kamuoyuna açıklandı.

İsviçre merkezli hava kalitesi teknolojisi şirketi IQAir tarafından yıllık yayımlanan rapor, metreküp başına düşen ince parçacıklı madde (PM 2.5) yoğunluğu ölçümlerini esas alıyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından belirlenen hava kirliliği eşik değerlerini kullananan rapora göre dünya çapında sadece 7 ülke geçen sene bu eşik değerlerinin altında temiz hava soludu.

Bu ülkeler Avustralya, Estonya, Finlandiya, Grenada, İzlanda, Mauritius ve Yeni Zelanda olarak sıralanıyor.

7 bin 812 kentte yaklaşık 30 bin hava kalitesi izleme istasyonundan alınan verilerle oluşturulan rapora göre havası en kirli ülkeler arasında ilk sıradaki Bangladeş, 2023 yılı boyunca WHO PM 2.5 kılavuz değerinin 15 katı kadar kirli hava soludu.

Onu Pakistan (WHO kılavuz değerinin 14 katı), Hindistan (10 katı), Tacikistan (9 katı) ve Burkino Faso (9 katı) izledi.

Türkiye'de hava kirliliğinin en yoğun ölçüldüğü kent olan Iğdır (PM2.5 ortalaması 47,2 olarak ölçüldü) aynı zamanda Avrupa bölgesinde incelenmesinin sonucu olarak, Avrupa'nın havası en kirli kenti oldu.

WHO standartlarına göre bir bölgede temiz hava solunabilmesi için PM2.5 değerinin en fazla 5 μg/m3 olması gerekiyor. Rapora göre 134 ülke ve bölgenin 124'ü bu değerin üzerinde kirli hava soluyor.

Saç telinin çapının 30'da biri kadar büyüklükteki PM2.5 parçacıkları bazı solunum yolu hastalıkları ve akciğer kanseriyle ilişkilendiriliyor.

Dünya çapında tahminen her dokuz ölümden birine neden olan hava kirliliği, insan sağlığına yönelik en büyük çevresel tehdit olarak tanımlanıyor. WHO'ya göre hava kirliliği her yıl yedi milyon erken ölümle ilişkilendiriliyor.

PM 2.5 hava kirliliğine maruz kalmak astım, kanser, felç ve akciğer hastalığı dahil çok sayıda sağlık sorununa yol açıyor.

Bunun yanında, yüksek düzeyde ince parçacık maruziyeti çocuklarda bilişsel gelişimi bozabiliyor ve zihinsel sağlık sorunlarına yol açabiliyor.

Kaynak: BBC Türkçe